ΕΝΑΣ ΘΡΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

Στον Λίβανο και σε όλον τον αραβόφωνο χριστιανισμό, οι γυναίκες, την Μεγάλη Παρασκευή θρηνούν για την Σταύρωση του Χριστού, ψάλλοντας ένα θρήνο, που υποτίθεται ότι ψάλλει η Παναγία μας προς τον Μονογενή Της, την ὠρα που κρατάει στα χέρια Της το νεκρό Σώμα του Υιού Της αποκαθηλωμένο από τον Σταυρό, θρηνωδούσα γοερῶς: «Αχ Αγαπημένε μου…» Wa Habibi…   

Κατά καιρούς, ο θρήνος αυτός ερμηνεύθηκε από μεγάλους καλλιτέχνες, όπως η Λιβανέζα Φαϊρούζ και η δική μας μεγάλη αοιδός Χάρις Αλέξίου.

Ο ύμνος, που αποτελεί ένα μοιρολόι για τον θάνατο του Ιησού, διασκευάστηκε στα ελληνικά από τον Νίκο Γκάτσο, και έγινε γνωστός στο ελληνικό κοινό με τον τίτλο «Μάνα μου» και τη φωνή του μεγάλου ερμηνευτή της παραδοσιακής ποντιακής μουσικής Χρύσανθου.

Αφιερώνουμε αυτόν τον ύμνο στα παιδιά μας πού άδικα και βίαια έφυγαν από κοντά μας.

ΣΤΙΧΟΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΑΒΙΚΑ:

Αχ αγαπημένε μου, αχ αγαπημένε μου

Σε τι κατάσταση είσαι!

Αυτός που σε βλέπει, για σένα κλαίει

Είσαι η μία και μοναδική θυσία

Αχ αγαπημένε μου,

Τι φταίξιμο έχουν ρίξει τα έθνη πάνω σου;

Σε έχουν λιώσει από τις λαβωματιές,

Από τις οποίες δεν υπάρχει θεραπεία

Όταν στο σκοτεινό ελαιώνα τη νύχτα

Ο Θεός Δημιουργός γονάτισε και προσευχήθηκε

Καθώς τα χείλη των ανθρώπων τρεμουλιάζουν

Αχ αγαπημένε μου, πώς είναι δυνατόν να φύγεις!

Έχει χαθεί η νομιμοφροσύνη για πάντα;

Αχ αγαπημένε μου, αχ αγαπημένε μου

Σε τι κατάσταση είσαι!

Αυτός που σε βλέπει, για σένα κλαίει

Είσαι η μία και μοναδική θυσία.

 Ο ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΝ

ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΘΕΟΚΛΗΤΟΥ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ

ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΝ ΤΡΙΚΚΗΣ, ΓΑΡΔΙΚΙΟΥ ΚΑΙ ΠΥΛΗΣ

κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΝ

Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Σταγῶν καὶ Μετεώρων Θεόκλητος καὶ ἅπασα ἡ τοπικὴ Ἐκκλησία τῶν Σταγῶν, εὐχαριστεῖ τὸν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθημῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμον, ὡς καὶ τὰ Μέλη τοῦ σεπτοῦ Σώματος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διὰ τὴν ὁμόφωνον ἀποδοχὴν τοῦ δικαίου αἰτήματος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Τρίκκης κ. Χρυσοστόμου, ὅπως ἀπαληφθεῖ ἡ ὀνομασία «Σταγῶν» ἐκ τοῦ τίτλου Αὐτοῦ.

Εὐγνωμόνως δέ, ἐκφράζει δημοσίως τὰς ἀπείρους εὐχαριστίας καὶ τὰ ὁλοκάρδια συγχαρητήρια πρὸς τὸν ἀγαπητὸν καὶ ἐξαίρετον Ἀδελφόν, Φίλον καὶ Συλλειτουργὸν Σεβ. Μητροπολίτην Τρίκκης, Γαρδικίου καὶ Πύλης κ. Χρυσόστομον διὰ τὴν πρόθυμον καὶ εὐγενῆ συναίνεσιν Αὐτοῦ διὰ τὴν ὀνομασίαν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἡμῶν, ἥτις ἀποτελεῖ ἀφ᾿ ἑνὸς μὲν εὐεργεσίαν καὶ πρᾶξιν ἀγάπης, μεγαλοκαρδίας καὶ ἀδελφικότητος, καλωσύνης καὶ ἀρωγῆς πρὸς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Σταγῶν καὶ Μετεώρων, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ δικαίωσιν καὶ μνημόσυνον τοῦ πολλαπλῶς κοπιάσαντος μακαριστοῦ Προκάτοχου ἡμῶν κυροῦ Σεραφείμ. 

Διὰ τοῦτο, εὐχόμεθα σύμπας ὁ Κλῆρος,  οἱ Μοναστικές Κοινότητες καὶ ὁ Λαὸς τῶν Σταγῶν ἐκ βαθέων ψυχῆς μας, ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν διὰ πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Μετεωριτίσσης καὶ τοῦ κοινοῦ Ποιμενάρχου τῶν δύο Μητροπόλεών μας, Ἁγίου Βησσαρίωνος, ἀνταποδώσῃ Αὐτῷ ὑγίειαν καὶ μακροημέρευσιν.

ΕΥΓΝΩΜΟΝΩΣ

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ

1o Ψηφιακό Αρχονταρίκι με τον Σεβ. Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων κ. Θεόκλητο

Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Η Ρ Ι Ο

ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΘΕΟΚΛΗΤΟΥ

Ευχαριστώ θερμώς όλους όσους ευχηθήκατε για την ονομαστική μου εορτή και εκφράσατε την αγάπη σας προς την ελαχιστότητά μου με όμορφα λόγια για το πρόσωπό μου, με ευλογημένες προσρήσεις  και εγκάρδιες ευχές.

Η αγάπη μου προς όλους είναι δεδομένη και διαρκώς δοξάζω τον πανάγαθο Θεό και την Μεγαλόχαρη, που με αξίωσαν να βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπους που γνωρίζουν να σέβονται και να αγαπούν τους κληρικούς, καλοσυνάτους και ευγενείς, αρχοντικούς και φιλόξενους.

Αντεύχομαι μέσα από τα βάθη της ψυχής μου με ευγνωμοσύνη προς όλους και πολλή πατρική αγάπη, ο Θεός δια πρεσβειών της Θεοτόκου και του Αγίου Μάρτυρος Θεοκλήτου, του οποίου το όνομα αναξίως φέρω, να χαρίζει σε όλους πλούσια τα ελέη Του, υγεία, δύναμη, οικογενειακή ευτυχία, επαγγελματική επιτυχία και κάθε καλό. 

Ευχέτης προς Κύριον

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Ο ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ

Α΄ Παμμοναστική Σύναξη

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων

(13 Δεκεμβρίου 2018)

«Πνευματικὲς παραινέσεις πρὸς τοὺς κοινοβιάτες μοναχοὺς στὰ διασωθέντα διαθηκῷα γράμματα τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Β΄, μητροπολίτου Λαρίσης καὶ ἐξάρχου Σταγῶν, καὶ τῶν Ἁγίων Κτιτόρων τῶν Ἁγίων Μετεώρων».

Σεβαστοί μου καὶ ἀγαπητοί μου Πατέρες, ὁσιώτατες Γε­ρό­ντισ­σες

Στὰ «Γεροντικά», στὰ τόσα προσφιλῆ στὶς μοναστικές κοινότητες συγγράματα, ἀναφέρεται ὅτι οἱ Γέροντες τῆς Σκήτης καὶ οἱ ἐρημίτες συχνότατα «παρέβαλλον ἀλλήλοις», δηλαδή, ἐπισκέπτονταν τοὺς διακριτικούς πατέρας, ἀφ’ ἑνὸς γιὰ τὴν κοινωνία τῆς ἀγάπης καὶ ἀφ’ ἑτέρου γιὰ νὰ λάβουν ἐκ Θεοῦ ἀπάντηση γιὰ ἀνακύπτοντα ποιμαντικὰ θέματα καὶ γιὰ νὰ ἀποφύγουν τόν κίνδυνο τῆς πλάνης ἀπὸ τὴν προσωπικὴ αὐτονόμηση.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἐπίσης γράφει: «Εἶναι καλὸν νὰ συνεδριάζουν κάποτε οἱ προεστῶτες τῶν ἀδελφοτήτων εἰς ὡρισμένους καιροὺς καὶ τόπους, τότε δέ, θὰ ἀναφέρουν ὁ ἕνας εἰς τὸν ἄλλον καὶ τὰ παράλογα συμβάντα καὶ τὰ δυσεπίλυτα ἠθικὰ προβλήματα καὶ τὸν τρόπον μὲ τὸν ὁποῖον ἐτακτοποίησαν τὸ καθένα, ὥστε καὶ αὐτὸ ποὺ ἔγινεν ἐσφαλμένως κάποτε ἀπὸ κάποιον, νὰ ἐκτεθῇ μὲ ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν κρίσιν τῶν πολλῶν, νὰ ἐπικυρωθοῦν δὲ οἱ ὀρθὲς ἐνέργειες διὰ τῆς μαρτυρίας των»[1].

Ἔτσι σκεφθήκαμε καὶ ἐμεῖς νὰ τελέσουμε σήμερα τὴν πρώτη Παμ­μο­να­στικὴ Σύναξη τῆς Μητροπόλεώς μας μὲ πρωϊνὴ Θεία Λειτουργία καὶ πνευ­μα­τι­κὴ ἡμερίδα, στὸ φιλόξενο καὶ εὐπρεπὲς Μοναστήρι τῶν Ἁγίων Θεοδώρων, τὸ ὁ­ποῖο ὁ μακαριστὸς προκάτοχός μου κυρὸς Σεραφείμ μὲ κόπους, δαπάνες καὶ μέ­θεξη ψυχῆς ἀνεστήλωσε.

Στὴν ἐπιμονὴ τῶν ἡγουμένων νὰ ἀναπτύξουμε ἡμεῖς προσωπικὰ τὴν πρώτη ἀ­­να­κοίνωση, ἐπιλέξαμε τὸ θέμα: «Πνευματικὲς παραινέσεις πρὸς τοὺς κοινο­βιάτες μοναχοὺς στὰ διαθηκῷα γράμματα τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Β΄, μητρο­πο­λίτου Λαρίσης καὶ ἐξάρχου Σταγῶν, καὶ τῶν Ἁγίων Κτιτόρων τῶν Ἁγίων Με­τεώρων», πιστεύοντας ὅτι ἀπὸ τὶς πλούσιες πνευματικὲς κυψέλες τῶν ἱερῶν δια­θη­κῶν τους θὰ μπορούσαμε νὰ ἀντλήσουμε νέκταρ θείας ζωῆς.

1. Ἡ Διαθήκη τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μετεωρίτου. Ὁ ὅ­σι­ος Ἀθανάσιος[2], πρὸ τοῦ 1380, συ­νέ­τα­ξε τὸν κα­νο­νι­κὸ τύ­πο [=κα­νο­νι­σμὸ  τοῦ ἀ­σκη­τη­ρί­ου του] ἐ­πά­νω εἰς χάρτην, ἰ­δί­αις χερ­σί, καὶ τὸν κατωχύρωσε μὲ τὴν ἀρχιερατικὴ ἔγκριση.

Ἡ αὐτόγραφος διαθήκη, ἡ ὁποία εἶχε συνταχθεῖ πρὸ τοῦ 1380, ὅταν ἦταν πλέον κοινοβιάρχης, δυστυχῶς δὲν σώζεται. Διασώθηκε περίληψη αὐτῆς στὴν βιογραφία του:

«Ἐξέθετο οὖν τύπον [= κανονισμόν] ὁ πατήρ:

α΄. Ἐν τῷ κελ­λί­ῳ τῷ κα­θο­λι­κῷ πάν­τας ἐν κοι­νο­βί­ῳ πο­λι­τεύ­ε­σθαι.

β΄. Μί­α γνώ­μη, ἓν θέ­λη­μα, ἐ­ξί­σου πα­λαί­ειν καὶ τὸ ἓν φρο­νεῖν.

γ΄. Βρῶ­σις τε καὶ πό­σις καὶ ἔν­δυ­μα, ὡς τὸν ἔ­σχα­τον οὕ­τω καὶ τὸν πρῶ­τον ἔ­χειν, δί­χα ἀ­σθε­νεί­ας.

δ΄. Ἐν πλε­ο­να­σμῷ σί­του, οἴ­νου καὶ ἐ­λαί­ου μὴ κα­πη­λεύ­ειν [= νὰ μὴ πωλοῦν].

ε΄. Ξέ­να πράγ­μα­τα κο­σμι­κὰ μὴ πα­ρα­δέ­χε­σθαι.

στ΄. Παι­δί­α κο­σμι­κὰ γράμ­μα­τα μὴ μαν­θά­νειν.

ζ΄. Γυ­ναῖ­κα μὴ προ­βαί­νειν τοῦ τε­ταγ­μέ­νου ὄ­ρους.

η΄. Μὴ ἔ­χειν τι­νὰ ἴ­δι­ον ὅ­λως ἄ­νευ τῶν ἐν­δυ­μά­των αὐ­τοῦ, δι­ό­τι οὐκ ἐ­ξί­σου ἡ­λι­κί­αν [=ἀ­νά­στη­μα] ἔ­χου­σιν.

θ΄. Κτῆ­σιν δὲ ἰ­δι­ό­κτη­τον μη­δό­λως πο­λι­τεύ­ε­σθαι ἐν αὐ­τοῖς. Δι­ὰ τοῦ­το γὰρ λέ­γε­ται κοι­νό­βι­ον· ὅ­που γὰρ οὐκ ἔ­νι ἡ τοι­αύ­τη ἰ­σό­της, οὐ χρὴ ὀ­νο­μά­ζε­σθαι κοι­νό­βι­ον, ἀλ­λὰ συ­νέ­δρι­ον λῃ­στῶν καὶ ἱ­ε­ρο­σύ­λων κα­τοι­κί­α.

ι­΄. Ὅ­στις οὖν φω­ρα­θῇ [=γίνει ἀντιληπτός] ἔ­χειν ἴ­δι­όν τι, ἢ χά­ραγ­μα [=νό­μι­σμα] ἕ­ως τρι­ῶν ὀ­βο­λῶν, μὴ κοι­νω­νεί­τω τῶν θεί­ων μυ­στη­ρί­ων.

ι­α΄. Καὶ δι­ε­τά­ξα­το, ἵ­να μὴ μό­νον ἐν ταῖς παν­νυ­χί­σι τῆς Κυ­ρι­α­κῆς καὶ τῶν λοι­πῶν με­γά­λων ἑ­ορ­τῶν ἀ­θροί­ζε­σθαι τοὺς ὑπ᾿αὐ­τοῦ πάν­τας ἀ­δελ­φούς ἐν τῇ ἐκ­κλη­σί­ᾳ, ἀλ­λὰ καθ᾿ ἑ­κά­στην ἡ­μέ­ραν ἀ­νελ­λι­πῶς ἐ­πι­τε­λεῖν τὴν ἀ­κο­λου­θί­αν κα­τὰ τὴν τοῦ τυ­πι­κοῦ ἀ­κρι­βῆ πα­ρά­δο­σινï.

Εἶναι ἀξιοπρόσεκτο, ὅτι ὁ ὅσιος πατὴρ δέν ἀναφέρεται ἀρχικῶς στὴν ἀρετὴ τῆς ὑποταγῆς. Αὐτὸ ἦταν αὐτονόητο γιὰ τοὺς ὑποτακτικοὺς τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου. Εἰς τὴν βιογραφία του τὴν πε­ριλαμβανομένη στὴν Ἱερὰ Ἀκολουθία ἀναφέρεται ὅτι οἱ μοναχοὶ του, ἂν παρέλειπαν τὸν κα­­νόνα προσευχῆς μία ἡμέρα, τὸ ἀνέφεραν τὸ πρωΐ εἰς τὸν Ὅσιον καὶ ἐ­κεῖ­­­νος ἔθετε ἐπιτί­μι­ο ἀσιτίας ἢ ὑδροποσίας καὶ διπλὸ κανόνα προ­σευ­χῆς! Ἀναφέρει, ἐπίσης, ὁ βιογράφος, ὅτι στὸ πρόσωπο τοῦ ὁσίου Προ­εστῶτος οἱ ὑποτακτικοὶ του τοῦ εἶχαν ἐξαίρετη εὐλάβεια καὶ ἀγά­πη.

Ὁ Μετεωρίτης ὅσιος τονίζει τὸν κοινοβιακὸ τρόπο ζωῆς, ὡς ἀσφα­λέστερο τῶν κατὰ μόνας ἀσκητῶν, καὶ παροτρύνει εἰς τὴν ὁμοφροσύνη, τὴν σύμπνοια, τὸ ὁμόγνωμο καὶ τὴν κοινὴ ἄσκηση, «ἵνα μὴ τις ὑπε­ραί­ρη­ται».

Συνιστᾷ τὴν κοινὴ δίαιτα ὅλων τῶν πατέρων, τόσο τῶν προϊ­στα­μέ­νων ὅσων καὶ τοῦ συνόλου, μὲ ἐξαίρεση τοὺς ἀσθενεῖς.

Ἀπαιτεῖ τελεία ἀκτημοσύνη σὲ πράγματα καὶ σὲ χρήματα. Ἐὰν ἀπεκα­λύ­πτετο ὅτι κάποιος μοναχὸς κατεῖχε κρυφίως ἕως καὶ τρεῖς ὀβολούς, ἐστερεῖτο τῆς Θεί­ας Κοινωνίας.

Ἀπαγορεύει τὴν εἴσοδο γυναικῶν, τὴν παραμονὴ μικρῶν παιδίων, τὴν πώ­ληση ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ τὴν ἀποδοχὴ δώρων ἐκ μέρους τῶν κοσμικῶν.

Τέλος ἀπαιτεῖ γιὰ τοὺς κοινοβιάτες τὴν κοινὴ λατρεία στὴν Ἐκκλησίᾳ, διότι σὲ αὐτὴ δημιουρ­γεῖται ἐγρήγορση τοῦ νοῦ καὶ ἀπέλαση τῆς ἀκηδίας.

Ὁ σύγχρονος ὅσιος Πορφύριος διατείνεται ὁμοίως ὅτι, ὅταν ὅλοι οἱ κοι­νο­βιάτες παρακολουθοῦν ἐνσυνειδήτως τὰ ψαλλόμενα στὴν λατρείᾳ, τὸ Πανάγι­ο Πνεῦμα συνδέει αὐ­τοὺς ἀδελφικῶς, διότι τὰ ψαλλόμενα ἐγράφησαν ἐν Πνεύ­ματι Ἁγίῳ.

2. Ἡ Διαθήκη τοῦ ἁγίου Βησσαρίωνος, μητροπολίτου Λαρίσης.

Ὁ ἅ­γι­ος Βησ­σα­ρί­ων μη­τρο­πο­λί­της Λα­ρί­σης (1527-†1540), ἔ­ξαρ­χος καὶ το­πο­τη­ρη­τὴς στὴν ἐ­πι­σκο­πὴ Στα­γῶν (1521-29), ὁ πολιοῦχος τῆς Μητρο­πό­λεώς μας καὶ κτί­τορας τῆς περιφήμου μο­νῆς Δου­σί­κου, πλησίον τῆς Πύ­λης Τρι­κά­λων, περὶ τὸ 1534/35 συνέταξε τὴν πρώτη δικὴ του λίαν ἐκτενῆ καὶ ἀνα­λυτικὴ Διαθήκη[3] μὲ παραινέσεις καὶ κανόνες πρὸς τοὺς πατέρες τοῦ Μο­ναστηρίου του. Εἶχε, βεβαίως, ὑπ’ ὄψιν τὸ Τυπικὸ καὶ τὴν τάξη τοῦ Ὁσίου Ἀθανασίου.

«Ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, οἱ θεόθεν κληθέντες καὶ ἐν τῇ σεβασμίᾳ μονῇ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ..., δεῦτε ἀκούσατε καὶ διηγήσομαι ὑμῖν ... Ὅστις θέλει ὀ­­πί­σω μου ἀκολουθεῖν, -λέγει ὁ Κύριος- ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθήτω μοι». «Τοίνυν (λοιπόν) καὶ ὑμεῖς νεκρώσατε τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, δι’ ἐγκρατείας, διὰ ταπεινώσεως, δι’ ὑπομονῆς, δι’ ὑπακοῆς τῆς χριστομιμήτου».

Ἐὰν ἐφορέσατε, τέκνα μου, τὸ ράσο, μὴν ἐπαναπαύεσθε. Μὴν λησμονεῖτε, ὅτι ὁ δαί­μων ὡς λέων ὠρυόμενος περιέρχεται ζητῶν τίνα καταπίῃ: «Διὸ γρηγορεῖτε· στή­κετε· ἑδραῖοι γίνεσθε».

Ὁ πρῶτος πειρασμὸς εἰς τὸ κοινόβιο εἶναι ὁ πειρασμός τῆς διχονοίας καὶ τῶν ἀντιθέσεων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ὁ ἅγιος Βησσαρίων συνιστᾶ: «Πρὸ πάν­των μὲν ἔχετε πρὸς ἀλλήλους ἀγάπην, τὴν κορωνίδα καὶ περικεφαλαίαν τῶν ἀρετῶν πάντων,... αὕτη τοὺς ἀγγέλους συνέχει ἐπὶ τὸ αὐτό».

Ἀντιθέτως «μνησικακία, φιλονεικία, ἀντιλογία ἀπέστω ἀφ’ ἡμῶν», διότι οἱ συμπεριφορὲς αὐτές εἶναι θεοστυγεῖς καὶ δαιμονοφιλεῖς (μισητὲς στὸν Θεὸ καὶ προσφιλεῖς στοὺς δαίμονες.

Ὁ δεύτερος πειρασμὸς εἶναι τῆς ἐγκαταλείψεως τῆς Μονῆς τῆς μετανοίας. «Μηδεὶς ἐξ ὑμῶν κακιζέτω τὸν τόπον καὶ τὴν οἴκησιν τοῦ μοναστηρίου, μεμψίμοιρος ὤν», διότι οὔτε ὁ Ἀδὰμ ὠφελήθηκε ἀπὸ τὸν Παράδεισον, οὔτε ὁ Λὼτ ζημιώθηκε ἀπὸ τὰ Σόδομα. Ἄν κάποιος ἡττᾶται εἴτε ἀπὸ τὴν ραθυμία, εἴτε ἀπὸ τὴν ἐγωπάθεια καὶ νομίζει ὅτι αἰτία εἶναι ὁ τόπος ἢ οἱ συνασκητές πατέρες, ὁ ἅγιος διορθώνει αὐτὸν τὸν λογισμὸ λέγοντας: «Οὐχ ὁ τόπος, ἀλλ’ ὁ τρόπος τὴν ἀρετὴν ἐπιτηδεύει».

 «Μηδεὶς -συνεχίζει- φιλοδοξείτω· ἢ φιλαρχείτω· ὀλέθριον τὸ πάθος» καὶ διαλυτικὸ τῆς ἑνότητας τοῦ κοινοβίου.

Τὸ ἀσκητικὸ πρόγραμμα τοῦ Ὁσίου στὴν Μονὴ ἦταν ἔντονο καὶ ἔμπονο. Οἱ κόποι γιὰ τὴν ἀνέγερση τῆς Μονῆς καὶ τὴν καλλιέργεια τῶν ἀγρῶν ὑπέρμετροι. Ὁ ἅγιος συνιστᾷ στοὺς μοναχούς του νὰ κοπιάζουν τὴν ἡμέραν μετὰ ζήλου, ὥστε ἐκ τῆς παραγωγῆς τῶν προϊόντων νὰ μποροῦν καὶ ἄλλους νὰ ἐλεοῦν: «Διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς ἀδελφοί, τοῦ κοπιᾶν καὶ ἐργάζεσθαι ἀδιαλείπτως ταῖς ἰδίαις χερσίν, ἵν’ ἔχητε καὶ ἑτέροις μεταδιδόναι».

Κανείς, ὁμοίως, ἀπὸ τοὺς προϊσταμένους πατέρες νὰ μὴν ἀπαιτῆ ἐνδυμασία ἢ ὑποδήματα πολυτελέστερα τῶν λοιπῶν. Οὔτε πάλι κάποιος, ἐπι­καλούμενος τὴν πολυχρόνια ὑπηρεσία στὴν Μονὴ μπορεῖ νὰ λέγη «ἐγὼ ἔχω τόσα χρόνια εἰς τὸ Μο­­να­­στήριον καὶ ὅτι θέλω κάνω», κατα­δυνα­στεύοντας τοὺς νεωστὶ προ­σερ­χομένους.

«Μηδεὶς φιλιππευέτω τῶν ἄλλων». Νὰ μὴν θέλη δηλαδὴ νὰ ἱπ­πεύη αὐτὸς στὶς διακονίες, παραβλέποντας τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ὅποιος προ­στα­χθῆ ἀπὸ τὸν προεστῶτα. Σήμερα, ἀντίστοιχα θὰ λέγαμε, νὰ μὴν ἔχη ὁ μοναχὸς προ­τίμηση καὶ προσπάθεια σὲ ἐξόδους μὲ τὸ αὐτοκίνητο τῆς Μονῆς, ἀλλὰ νὰ ἀναπαύεται στὴν κρίση τοῦ ἡγουμένου.

Ὁ ἅγιος συνιστᾷ τὴν μελέτη τῶν θείων Γραφῶν καὶ τὴν ἐξαγόρευση τῶν πει­ρασμικῶν λογισμῶν. Ἐντόνως ἐλέγχει τὴν παρουσιαζομένη ἐνίοτε ἐκ μικρο­ψυχίας συνήθεια μερικῶν μοναχῶν -κυρίως ἡλικιωμένων- νὰ ἀποκρύπτουν τρό­φιμα, πράγματα ἢ χρήματα γιὰ νὰ μὴ στερηθοῦν στὸ γῆρας: «ὢ οἷον ὄ­λε­θρον κρύπτουσιν οἱ τάλανες».

Ἰδιαιτέρως ὀνειδίζει τὴν ἰδιορρυθμία, ἡ ὁποία πληγώνει τὸν κοινοβιακὸ ἱστό. «Ὦ ἰδιορρυθμία, ἀναιδέστατον, καὶ κατάπικρον ὄνομα καὶ πρᾶγμα. Φύγετε ταύτην παρακαλῶ, φύγετε, ὅσοι τῷ Κυρίῳ τὰς ἑαυτῶν ἀφιερώσατε ψυχάς». Ἀπειλεῖ δέ μὲ ἀρὲς τοὺς τυχὸν ἀφαιροῦντες βιβλία ἢ σκεύη ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.

Καταλήγων ὁ Ὅσιος Βησσαρίων τονίζει ὅτι «ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ πάντα ἐγ­­γράφως διεταξάμεθα καὶ πάντες ἠκούσατε· καὶ ἐμάθετε». «Φεύγετε, λοιπόν, τὴν ἀνηκοΐαν καὶ τὴν ἰδιορρυθμίαν, ἵνα καὶ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν μέτοχοι γέ­νησθε καὶ τῆς χαρᾶς τῶν ἐκλεκτῶν ἀξιωθείητε».

Τὸ αὐτὸ ἔτος 1534/35 ὁ ἅγιος Βησσαρίων συντάσσει Γράμμα διατακτικὸ καὶ Διαθήκης ἀναπληρωματικό. Ἡ διαθήκη αὐτὴ εἶναι συντομωτέρα, εὔ­λη­πτος καὶ μὲ καλλιέπεια γραμμένη. Ἐκ τοῦ κειμένου αὐτοῦ -καθὼς ἐξα­κρί­βω­σεν ὁ ἀείμνηστος Δημ. Σοφιανός- ἀντέγραψαν μὲ μερικὰς διαφοροποιήσεις καὶ οἱ κτίτορες καθὼς τῆς Μονῆς Ρουσάνου καθὼς καὶ οἱ ἅγιοι κτίτορες τῆς Μονῆς Βαρλαάμ.

3. Ἡ Διαθήκη τῶν ἁγίων Κτιτόρων τῆς ἱερᾶς μονῆς Ρου­σά­νου.

Τὸ δι­α­θη­κῶ­ο γράμ­μα[4] τῶν κτι­τό­ρων ἁγίου Ἰωάσαφ καὶ ἁγίου Μαξίμου εἶ­ναι γραμ­μέ­νο σὲ περ­γα­μη­νὸ εἰ­λη­τάριο, (δι­α­στά­σε­ων 0,47Χ0,40μ.), καὶ φυ­λάσ­σε­ται στὴν Ἐ­θνι­κὴ Βι­βλι­ο­θή­κη τῆς Ἑλ­λά­δος (εἰ­λη­τὸ ὑ­π’ ἀ­ριθ. 1465).

Οἱ πα­ραινέσεις τῶν ὁ­σί­ων Κτι­τό­ρων τοῦ Ρουσάνου μέ­σα στὸ δι­α­θη­κῶ­ο τους γράμ­­μα εἶ­ναι κα­θο­δη­γη­τι­κὲς γιὰ κάθε κοι­νο­βι­ά­τη μο­να­χό. «Κοι­νό­βι­ον εἰ­λι­κρι­νές τε καὶ ἄ­δο­λον εἶ­ναὶ τε ὁ­μοῦ καὶ ὀ­νο­μά­ζε­σθαι καὶ πράτ­τε­σθαι». «Ἔ­χειν δὲ τοὺς ἐ­να­σκου­μέ­νους (ἐν τῇ Μο­νῇ) κοι­νὰ πάν­τα, κοι­νῇ ὦ­σι τῇ τρα­πέ­ζῃ· τοῖς ἐν­δύ­μα­σί τε καὶ ὑ­πο­δή­μα­σι· κοι­νῇ τῇ βου­λῇ· κοι­νῇ τῇ οἰ­κή­σει».

Ἡ συμ­μόρ­φω­ση πάντων στοὺς κοινοὺς κα­νο­νι­σμούς καλ­λι­ερ­γεῖ τὴν τα­πεί­νω­­ση, τὴν κοι­νο­κτη­μο­σύ­νη καὶ ἀ­παλ­λάσ­σει ἀ­πὸ τὴν πλε­ο­νε­ξί­α καὶ τὴν ἐμμονὴ στὴν ἰδία γνώμη καὶ στὸ ἴδιο θέλημα.

Ὁ σοφὸς Βαρσανούφιος τονίζει ὅτι ἡ ὑποταγὴ πάντων στὸν κοινὸ Κα­νο­νισμὸ ἀ­περγάζεται τὴν ἰσότητα τῶν μελῶν τοῦ κοινοβίου.

Ἐμμένων ὁ μοναχὸς ἰδιορρύθμως σὲ ἕνα θέλημά του ἐμποδίζει τὴν καλὴ λειτουργία τοῦ κοινοβίου, ὁδηγῶν στὴν ὑποτίμηση ἢ τὴν βαθμιαία διάλυση αὐτοῦ.

Διὰ τοῦτο ἐν συνεχείᾳ οἱ Ὅσιοι τονίζουν ὅτι «ὁ φω­ρα­θη­σό­με­νος ἰ­δι­οῤ­ῥυθ­μί­ᾳ τατ­τό­με­νος ἢ μᾶλ­λον εἰ­πεῖν νο­ση­λευ­ό­με­νος, ἀκόμη καὶ ἐὰν εἶναι ὁ προεστώς τοῦ κοινοβίου... ἐκ­κο­πέ­σθω τῆς μο­νῆς αὐ­τῆς καὶ δι­ω­κέ­σθω τῆς ἀ­δελ­φό­τη­τος».

Ἐπιθυμοῦντες νὰ ἐκβάλλουν ἐκ τοῦ κοινοβιακοῦ ἀγροῦ τὰ ζιζάνια τῆς φιλαρχίας συνιστοῦν τὸ τοῦ Ἀποστόλου: «Τῇ τι­μῇ ἀλ­λή­λους προ­η­γού­με­νοι ... καὶ ἔ­στω­σαν ἅ­παν­τες συ­νημ­μέ­νοι ἐν ἀ­γά­πῃ καὶ ἀ­λη­θεί­ᾳ, ὡς μί­α ψυ­χὴ ἐν πολ­λοῖς σώ­μα­σιν· ἀλ­λ’ οὐ γνώ­μαις».

Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ, μεγάλος θεολόγος καὶ βαθὺς ψυχολόγος τῶν μοναχῶν, γράφει πὼς ἐὰν ἕνας μοναχὸς ἢ μία μοναχὴ ἀντιπαθῆ καὶ ἀποκλείη ἐκ τῆς καρδίας ἔστω καὶ ἕνα μέλος τοῦ κοινοβίου, ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπ’ αὐτὸν κρημνίζει ἕνα μέρος τοῦ νοητοῦ τείχους τῆς Ἀδελφότητος.

Στὸ κοινόβιο δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχει ἀνταγωνισμός, ἀλλὰ συναγωνισμὸς καὶ ἅμιλλα στὴν θυσία, στὶς πνευματικὲς ἀσκήσεις, στὴν προσφορὰ στὰ θεοφιλῆ ἔργα: «ἅμιλλαν ἔχειν αὐτοὺς οὐ τὴν τυχοῦσαν, πρὸς τὰ θεοφιλῆ ἔργα τε καὶ πρά-ξεις».

Ἡ ἀνέγερση μίας νέας Μονῆς ἐπάνω σὲ ἕνα βράχο στενὸ καὶ ὁλόκρημνο, ὡς τοῦ Ρουσάνου, καὶ ἡ ταυτόχρονη ἀνελλιπὴς τέλεση τοῦ κανόνα τῆς προσευχῆς καὶ τῶν καθ’ ἡμέραν διακονιῶν ἀπαιτοῦσαν ἐξαιρετικοὺς κόπους καὶ ἱδρῶτες. Οἱ θεόληπτοι Πατέρες προβάλλουν ὡς ἀνάπαυση τῶν ἡμερησίων κόπων, τὴν ψυχικὴ ἀνάπαυση καὶ ἀνάταση τῶν νυκτερινῶν ἀκολουθιῶν. «Αἱ νύ­κτες –γρά­φουν– ὦ­σιν αὐ­τοῖς ἀ­μει­βό­με­ναι καὶ μᾶλ­λον ὑ­πε­ρα­μει­βό­με­ναι τὰ τῶν ἡ­με­ρῶν».

Δηλαδὴ οἱ νυκτερινὲς ψαλμωδίες νὰ εὐφραίνουν καὶ νὰ ἀνταμείβουν μὲ τὸ παραπάνω τοὺς κόπους τῆς ἡ­μέρας. Ὑπογραμμίζουν ἐν τέλει «ὑποταγὴν καὶ εὐπείθειαν εἰς τὸν ἐπίσκοπον καὶ τὸν ἡγούμενον τοῦ Μετεώρου, ὡς προεστῶτα τῆς Σκήτης, καὶ εὔχονται νὰ τηρήσῃ ὁ Κύριος ἀνεπηρέαστον, ἀκαταμάχητον καὶ αὔθραστον τὴν μονὴν ταύτην καὶ νὰ χαρίσῃ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν εἰς τοὺς ἐνασκουμένους μοναχούς».

4. Ἡ Διαθήκη τῶν ἁγίων Κτιτόρων τῆς ἱερᾶς μονῆς Βαρλαάμ.

Τὸ δι­α­θη­κῷ­ο γράμ­μα[5]  τῶν αὐ­τα­δέλ­φων κτι­τό­ρων καὶ ὀρ­γα­νω­τῶν τῆς μο­νῆς Βαρλαὰμ ὁ­σί­ων Θε­ο­φά­νους († 1544) καὶ Νε­κτα­ρί­ου († 1550) ἀρχίζει μὲ δοξολογία στὸν Δω­ρεο­δότη Χριστό, τὸν δωρησάμενο σὲ αὐτοὺς τὸ τῆς ἱερωσύνης ἀξίωμα, τὴν ἄνοδο ἐπὶ τῆς Πέτρας τοῦ Βαρλαάμ, τὴν ἀνέγερση ἐπὶ τοῦ βράχου ναοῦ καὶ κελ­λίων, τὴν καταπλούτιση τῆς Μονῆς μὲ βιβλία, ἱερὰ σκεύη καὶ πλεῖστα κτήματα, πάντα ἐκ τῆς πατρικῆς αὐτῶν περιουσίας.

Ἡ ἄνοδος καὶ οἴκηση ἐπὶ τοῦ βράχου ἔγινε μὲ τὴν ἄδεια «τοῦ πα­νι­ε­ρω­τά­του Λα­ρί­σης, καὶ τοῦ τό­τε ὁ­σι­ω­τά­του κα­θη­γου­μέ­νου τῆς σε­βα­σμί­ας καὶ βα­σι­λι­κῆς μο­νῆς τοῦ Με­τε­ώ­ρου».

Οἱ ἐντολὲς εἶναι παραπλήσιες τοῦ ἁγίου Βησσαρίωνος: «κοινόβιον εἰλι­κρινές τε καὶ ἄδολον, εἶναὶ τε ὁμοῦ καὶ ὀνομάζεσθαι». Ἀπαιτοῦν ἀκτημοσύνη, κοι­­­νοκτημοσύνη, κοινὴ τράπεζα, ὁμοφροσύνη καὶ ἀποφυγὴ τῆς φιλαρχίας: «Ἔχειν δὲ τοὺς ἐνασκουμένους ἐν αὐτῇ κοινὰ πάντα· κοινῇ ὦσι τῇ τραπέζῃ· κοινῇ τοῖς ἐνδύμασί τε καὶ ὑποδήμασι· κοινῇ τῇ βουλῇ, κοινῇ τῇ οἰκήσει».

Συνιστῶντες τὴν ἀποφυγὴ τῆς φιλαρχίας ἐνθυμίζουν τὸ τοῦ Ἀποστόλου:  «τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι». Καὶ ἐντέλλονται νὰ εἶναι ὅλοι «συνημμένοι ἐν ἀγάπῃ τε καὶ ἀληθείᾳ, ὡς μία ψυχὴ ἐν πολλοῖς σώμασιν, ἀλλ’ οὐ γνώμαις, καλῶς τε καὶ θεοφιλῶς μετερχόμενοι πάντα καὶ μεταχειριζόμενοι».

Προτρέπουν ἐπίσης τὸν Προεστῶτα σὲ ἐγρήγορση καὶ παρακολούθηση τῆς πνευ­ματικῆς πορείας τῶν ὑποτακτικῶν μὲ συνεχεῖς ὑποδείξεις: «ὁ γὰρ πα­ρασιωπῶν τῶν ὑπηκόων τὰ πταίσματα, ὡς αὐτὸς πράξας κατακριθήσεται».

Ἀπαγορεύουν μὲ ποινὴ ἐκδιώξεως ἐκ τῆς Μονῆς τοὺς μοναχοὺς τοὺς μετα­βαί­νοντας εἰς γάμους καὶ κοσμοπρεπῆ τραπέζια καὶ εὐωχίες.

Προνοοῦντες γιὰ τὴν διάσωση τῆς περιουσίας τῆς Μονῆς, τὴν ὁποία μὲ ἀπείρους κόπους καὶ δαπάνες μεγάλες δημιούργησαν, ἐντέλλονται: «Τὰ δ’ ἄ­νω­θεν ῥηθέντα κτήματὰ τε καὶ πράγματα τὰ ἀφιερωθέντα παρ’ ἡμῶν ἢ καὶ παρ’ ἄλ­­­­­λων θεοφιλῶν Χριστιανῶν ἀδιάσπαστα μένειν ταῦτα καὶ ἀμεταποίητα βουλόμεθα». Αὐτὴ εἶναι μία πατερικὴ ἀπάντηση στὴν ἀδηφάγο ἀπληστία τῶν ἑκάστοτε κοσμικῶν ἔναντι τῶν Ἱερῶν Μονῶν.

Συνιστοῦν στοὺς ὑποτακτικούς τους ὑπακοὴ καὶ εὐπείθεια στὸν ἐπίσκοπο Σταγῶν καὶ στὸν ἡγούμενο τῆς Σκήτης, ἐν «καθαρῷ συνειδότι» σὲ ὅσα σω­ τηριώδη καὶ ψυχωφελῆ οἱ ἀνωτέρω ἐντέλλονται, καὶ παρακαλοῦν τοὺς ἀνωτέρω γιὰ πατρικὴ στοργὴ καὶ ἀγάπη πρὸς τὴν μονή. Οἱ ὅσιοι καταλήγουν στὴν  αὐτοβιογραφία τους μὲ τὴν ποιητικὴ καὶ χριστοκεντρικὴ προτροπή:

«Μη­δεὶς οὖν ἀ­με­λεί­τω, μη­δεὶς κα­τα­φρο­νεί­τω, μη­δεὶς πε­ρὶ τὰ πνευ­μα­τι­κὰ νω­θρός. Χρι­στὸν ζη­τεῖ­τε, Χρι­στὸν με­λε­τᾶ­τε, τὰ τοῦ Χρι­στοῦ τη­ρεῖ­τε ἐν φό­βῳ. Οὐ­δεὶς ἡ­μῶν κλῆ­ρος, εἰ μὴ Χρι­στός Ἰ­η­σοῦς καὶ αὐ­τός ἐ­στι τὸ μό­νι­μον καὶ αἰ­ώ­νι­ον ἀ­γα­θόν»^[6].

Ἐπίλογος

Σεβαστοὶ μου Πατέρες, ὁσιώτατες Ἀδελφές, εὐλογημένη χορεία τῆς ἰσάγγελης πολιτείας

Ὡς παλαιὸς κοινοβιάτης καὶ ἡγούμενος μονῆς θεωρῶ, ὅτι εἶναι πολύ ση­μα­ντικὲς αὐτὲς οἱ παραινέσεις, ὥστε σὲ ἑπόμενες ἡμερίδες νὰ  δύνανται νὰ ἀνα­πτύξουν σὲ δεκάλεπτες εἰσηγήσεις οἱ Πατέρες ἤ οἱ Ἀδελφές μίαν ἑκάστην ἐξ αὐτῶν.

Ὡς ποιμενάρχης Σας, σᾶς εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ὁλοπρόθυμη συμμετοχὴ σας στὴν πρώτη μοναστικὴ μας ἡμερίδα. Εἴθε ὁ Θεὸς νὰ εὐλογήσῃ τὴν πνευματικὴ αὐτὴ σύναξη, μὲ τὴν ἐλ­πίδα ὅτι ὁ λόγος τῶν Ἁγίων Κτιτόρων θὰ πέσῃ σὲ γῆ ἀγαθὴ καὶ θὰ δώσῃ διὰ πρεσβειῶν τους καρπὸ ἑκατονταπλάσιο τῶν ἀρχικῶν μας προσδοκιῶν πρὸς δόξαν τοῦ Ἁγίου Θεοῦ μας. Ἀμήν.

Πρακτικά τῆς Συνάξεως βλ.: Α΄ Παμμοναστική Σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων γενομένη κατὰ τὴν 13^ην Δεκεμβρίου 2018 ἐν τῇ ἱερᾷ μονῇ  τῶν Ἁγίων Θεοδώρων», «Ἐν ἑνὶ φρονήματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ», ἔκδοση Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων, Καλαμπάκα 2019, σ. 12-31.

[1] «Ἀγαθόν δέ ποτε καὶ συνέδριον κατὰ τινας ὡρισμένους καιροὺς καὶ τόπους τῶν ἐπιταταγμένων ταῖς ἀδελφότησι γίνεσθαι, καθ’ οὓς τὰ τε παρὰ λόγον ἀπαντήσαντα πράγματα καὶ τῶν ἠθῶν τὰ δυσμεταχείριστα καὶ ὅπως διέθηκαν ἕκαστον ἀναθήσονται ἀλλήλοις, ὥστε καὶ τὸ ἐσφαλμένως ποτέ γενόμενον τινι τῇ κρίσει τῶν πολλῶν ἀξιοπίστως ἀποκαλυφθῆναι, καὶ τὸ κατορθωθὲν τῇ μαρτυρίᾳ τῶν πλειόνων βεβαιωθῆναι», Μ. Βασιλείου, «Ὅροι κατὰ πλάτος», Β΄ Ἀπόκρισις ΝΔ΄.

[2] Ὁ Βί­ος τοῦ ὁ­σί­ου Ἀ­θα­να­σί­ου πε­ρι­έ­χε­ται εἰς τὸν κώ­δι­κα ὑ­π᾿ ἀ­ριθ. 257 Ε.Β.Ε., φ­. 247^r-257^v, (τέ­λη 14^ου αἰ.­), συν­τά­κτης καὶ κω­δι­κο­γρά­φος τοῦ ὁ­πο­ί­ου εἶ­ναι ὁ μο­να­χὸς τῆς μο­νῆς Ὑ­ψη­λο­τέ­ρας Νεῖ­λος Σταυ­ρᾶς. Ὁ βί­ος πε­ρι­έ­χε­ται ἐ­πί­σης εἰς τὸν κώδ. ὑ­π᾿ ἀ­ριθ. 404 μο­νῆς Με­τε­ώ­ρου, φ­. 323^r-340^v, (ἔ­τους 1570). Ἐκ­δό­σεις τοῦ Βί­ου ἐκ τοῦ κώδ. ὑ­π᾿ ἀ­ριθ. 404 βλ.: Ν. Βε­η, îΒί­ος καὶ πο­λι­τεί­α τοῦ ὁ­σί­ου πα­τρὸς ἡ­μῶν Ἀ­θα­να­σί­ου, ἀ­σκή­σαν­τος ἐν τοῖς Στα­γοῖς, ἐν τῷ λί­θῳ τῷ ὑπ᾽ αὐ­τοῦ κλη­θέν­τι Με­τε­ώ­ρῳï, «Συμ­βο­λή», Βυ­ζαν­τὶς 1 (1909) 237-260· Δ. Σο­φι­α­νου, Ὁ ὅ­σι­ος Ἀ­θα­νά­σι­ος ὁ Με­τε­ω­ρί­της, Βί­ος - Ἀ­κο­λου­θί­α - Συ­να­ξά­ρι­α, Προ­λε­γό­με­να, Με­τά­φρα­ση τοῦ βί­ου, Κρι­τι­κή ἔκ­δο­ση τῶν κει­μέ­νων, ἔκ­δ. Ἱ­. Μ. Με­γά­λου Με­τε­ώ­ρου, Με­τέ­ω­ρα 1990. Νέ­α κρι­τι­κὴ ἔκ­δο­σις τοῦ Βί­ου, βα­σι­σμέ­νη εἰς τὸν αὐ­τό­γρα­φον κώ­δι­κα (257 Ε­ΒΕ), βλ. Δ. Σο­φι­α­νου, îὉ συν­τά­κτης τοῦ βί­ου τοῦ ὁ­σί­ου Ἀ­θα­να­σί­ου τοῦ Με­τε­ω­ρί­τηï, Τρι­κα­λι­νὰ  16 (1996) 7-56.

[3] Δ. Σο­φι­α­νου, «Ὁ ἅγιος Βησσαρίων μητροπολίτης Λαρίσης (1527-1540) καὶ κτίτορας τῆς μονῆς Δουσίκου. Ἀνέκδοτα ἁγιολογικὰ καὶ ἄλλα κείμενα», Μεσαιωνικὰ καὶ Νέα Ἑλληνικὰ 4 (1992) 203-230, ἔνθα καὶ αἱ μεταγραφαὶ τῶν Διαθηκῶν.

[4] Πρώ­τη ἔκ­δο­ση τοῦ κει­μέ­νου τῆς Δι­α­θή­κης τῶν κτι­τό­ρων βλ. Σπ. Λαμ­πρου, îΣυμ­βο­λαί», ΝΕ 2 (1905) 143-153. Κρι­τι­κή ἔκ­δο­ση τοῦ κει­μέ­νου μὲ ἱ­στο­ρι­κὰ σχό­λι­α γιὰ τὴν μο­νὴ Ρου­σά­νου βλ. Δ. Σο­φι­α­νου, «Ἡ Δι­α­θή­κη (ἔ­τους 1545) τῶν κτι­τό­ρων τῆς Μο­νῆς Ρου­σά­νου ἱ­ε­ρο­μο­νά­χων Ἰ­ω­ά­σαφ καὶ Μα­ξί­μου. Συμ­βο­λὴ στὴν ἱ­στο­ρί­α τῆς μο­νῆς», Τρι­κα­λι­νὰ 12 (1992) 7-38.

[5] Βλ. κώ­δ. ὑ­π᾿ ἀ­ριθ. 275 μο­νῆς Βαρ­λα­άμ, φ­. 3^r-31^v. Τὴν με­τα­γρα­φὴ τῆς αὐ­το­βι­ο­γρα­φί­ας τῶν ἁγίων Κτιτόρων τῆς μονῆς Βαρλαάμ καὶ τοῦ δι­α­θη­κῴ­ου γράμ­μα­τος (ἐκ τοῦ κώδ. 172 μο­νῆς Παν­τε­λε­ή­μο­νος Ἁ­γί­ου Ὄ­ρους, φ­. 1^r-27^v, προερχομένου ἐκ τῆς μο­νῆς Βαρ­λα­άμ) ἐ­πο­ί­η­σε γιὰ πρώ­τη φο­ρὰ ὁ Σπυ­ρί­δων Λάμ­προς στὸν Νέ­ο Ἑλ­λη­νο­μνή­μο­να.  Βλ. «Συμ­βο­λαὶ εἰς τὴν ἱ­στο­ρί­αν τῶν μο­νῶν τῶν Με­­ τε­­ώ­­­ρων», ΝΕ 2 (1905) 93-143.

^[6] Κώδ. ὑ­π’ ἀ­ριθ. 275 μο­νῆς Βαρ­λα­άμ, φ. 11^r· Σπ. Λαμ­πρου, «Συμ­βο­λαί», ΝΕ 2 (1905) 107.

[4] Πρώ­τη ἔκ­δο­ση τοῦ κει­μέ­νου τῆς Δι­α­θή­κης τῶν κτι­τό­ρων βλ. Σπ. Λαμ­πρου, îΣυμ­βο­λαί», ΝΕ 2 (1905) 143-153. Κρι­τι­κή ἔκ­δο­ση τοῦ κει­μέ­νου μὲ ἱ­στο­ρι­κὰ σχό­λι­α γιὰ τὴν μο­νὴ Ρου­σά­νου βλ. Δ. Σο­φι­α­νου, «Ἡ Δι­α­θή­κη (ἔ­τους 1545) τῶν κτι­τό­ρων τῆς Μο­νῆς Ρου­σά­νου ἱ­ε­ρο­μο­νά­χων Ἰ­ω­ά­σαφ καὶ Μα­ξί­μου. Συμ­βο­λὴ στὴν ἱ­στο­ρί­α τῆς μο­νῆς», Τρι­κα­λι­νὰ 12 (1992) 7-38.

[5] Βλ. κώ­δ. ὑ­π᾿ ἀ­ριθ. 275 μο­νῆς Βαρ­λα­άμ, φ­. 3^r-31^v. Τὴν με­τα­γρα­φὴ τῆς αὐ­το­βι­ο­γρα­φί­ας τῶν ἁγίων Κτιτόρων τῆς μονῆς Βαρλαάμ καὶ τοῦ δι­α­θη­κῴ­ου γράμ­μα­τος (ἐκ τοῦ κώδ. 172 μο­νῆς Παν­τε­λε­ή­μο­νος Ἁ­γί­ου Ὄ­ρους, φ­. 1^r-27^v, προερχομένου ἐκ τῆς μο­νῆς Βαρ­λα­άμ) ἐ­πο­ί­η­σε γιὰ πρώ­τη φο­ρὰ ὁ Σπυ­ρί­δων Λάμ­προς στὸν Νέ­ο Ἑλ­λη­νο­μνή­μο­να.  Βλ. «Συμ­βο­λαὶ εἰς τὴν ἱ­στο­ρί­αν τῶν μο­νῶν τῶν Με­­ τε­­ώ­­­ρων», ΝΕ 2 (1905) 93-143.

^[6] Κώδ. ὑ­π’ ἀ­ριθ. 275 μο­νῆς Βαρ­λα­άμ, φ. 11^r· Σπ. Λαμ­πρου, «Συμ­βο­λαί», ΝΕ 2 (1905) 107.

Στὸ πλαίσιο τοῦ ἔργου τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων καταθέτουμε σήμερα διάγραμμα τῆς ἀμέσου καὶ κατὰ προτεραιότητα δράσεώς της. Ἡ δράση τούτη περιλαμβάνει:

1. Σύσταση καὶ λειτουργία Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου (Κειμηλιαρχείου), στὸ ὁποῖο θὰ φιλοξενηθοῦν εἰκόνες καὶ κειμήλια τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως 

2. Σύσταση ἑτήσιου (χειμερινοῦ - ἑαρινοῦ) Σεμιναρίου, θεολογικῶν, Λειτουργικῶν, Ἱστορικῶν, Φιλολογικῶν, Ἁγιολογικῶν καὶ Ἀρχαιολογικῶν σπουδῶν γιὰ τὴν (ἐπι)μόρφωση Κλήρου καὶ λαοῦ (ἀλλὰ καὶ φοιτητῶν). Τοῦτο θὰ μποροῦσε (σὲ συνεργασία μὲ Πανεπιστημιακό τμῆμα) νὰ μετατραπεῖ στὸ μέλλον σὲ πρόγραμμα Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμὸ στὴν περιοχὴ τῶν Σταγῶν

3. Σύσταση ἑτησίου διμηνιαίου ἤ τριμηνιαίου Φροντιστηρίου γιὰ τὴν κατάρτιση τῶν Ξεναγῶν, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται στὰ μετεωρικὰ μοναστήρια.

4. Χορήγηση χρηματικῶν Ὑποτροφιῶν σὲ ἀπόρους φοιτητὲς τοῦ Δήμου τῶν Μετεώρων, ἀπὸ τὰ Μοναστήρια τῶν Μετεώρων μέσω τῆς Ἀκαδημίας μας, ἀλλη μία εὐεργεσία τῶν μετεωριτικῶν μονῶν μέσα στὶς ἀλλες ἑκατοντάδες εὐεργεσίες ποὺ πραγματοποιοῦν γιὰ τὴν πόλη καὶ τὸν Δῆμο μας. Ἤδη καταρτίζεται ὁ κανονισμὸς τῶν Ὑποτροφιῶν ἀπὸ τοὺς Νομικοὺς σὲ συνεργασία μὲ τὸ ΕΣ τῆς Ἀκαδημίας, οἱ ὁποῖες θὰ χορηγοῦνται στοὺς φοιτητὲς κάθε χρόνο στὴν ἑορτὴ τοῦ Πολιούχου μας Ἁγίου Βησσαρίωνος.

5. Σύσταση ἑτησίου διμηνιαίου ἤ τριμηνιαίου Φροντιστηρίου γιὰ τὴν λειτουργικὴ καὶ ἱστορικὴ κατάρτιση τῶν Κληρικῶν καὶ κατηχητῶν.

6. Δημιουργία Ἀρχείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (Ψηφιακοῦ καὶ ἔντυπου)

7. Δημιουργία Ἐργαστηρίου Ἐκκλησιαστικῆς ζωγραφικῆς καὶ Μουσικῆς, διετοῦς φοιτήσεως (ἕξι ὡρῶν ἑβδομαδιαίως), σὲ συμφωνία μὲ τὴν τοπικὴ παράδοση. Τὰ πρότυπα γιὰ τὴν ἐκπαίδευση τῶν ὑποψηφίων ἁγιογράφων θὰ ἀντλοῦνται ἀπὸ τὰ μνημεῖα τῆς περιοχῆς

8. Σύνταξη «Παναγίου» Σταγῶν καὶ Μετεώρων, δηλαδὴ ἔντυπο Κατάλογο μὲ τὶς βιογραφίες τῶν Ἁγίων τῆς Μητροπόλεως ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια μέχρι σήμερα

9. Σύσταση ἐπιστημονικοῦ Περιοδικοῦ ὑπὸ τὸν τίτλο «Μετεωρικὰ Ἀνάλεκτα», τὸ ὁποῖο θὰ ἐκδίδεται ἀνὰ διετία. Τὸ περιοδικὸ δύναται νὰ περιέχει τὰ Πρακτικὰ (ἀνὰ διετία) Συμποσίου γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμὸ τῆς περιοχῆς.

10. Δημιουργία Βιβλιοθήκης Μετεωρικῶν Σπουδῶν γιὰ τὴν κατάρτιση μεταπτυχιακῶν φοιτητῶν καὶ ἐρευνητῶν, καὶ

11. Διοργάνωση Διεθνοῦς Συνεδρίου γιὰ τοὺς Σταγοὺς καὶ τὰ Μετέωρα τὸ ἔτος 2022, ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἐπετείου γιὰ τὰ 600 χρόνια ἀπὸ τὴν ὁσιακὴ κοίμηση τοῦ ἁγίου Βασιλέως Ἰωάσαφ Παλαιολόγου, κτίτορος τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου

Ἀγαπητοί μου,

Ἔχοντες παρουσιάσει ἐν συντομίᾳ τὴν ἐσωτερικὴ δομὴ ἀλλὰ καὶ τοὺς σκοποὺς τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων, ἐπιζητοῦμε πρωτίστως τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ Δεσπότου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὴν χάριν τῆς Παναγίας Μετεωριτίσσης ἀλλὰ καὶ τὴν μεσιτεία πάντων τῶν μετεωριτῶν Ἁγίων. Ἐπιζητοῦμε δὲ ἐκ δευτέρου τὴν ἀγάπη καὶ εὐδοκία καὶ ἠθικὴ στήριξη πάντων ὑμῶν, κληρικῶν, μοναχῶν καὶ λαϊκῶν. Τοῦτο διὸτι εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ λειτουργία τῆς Ἀκαδημίας θὰ ἐνισχύσει ἐν τέλει τὴν πίστη στὰ ζωηφόρα νάματα τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας, ἐπιφέροντας μεγίστη ὠφέλεια στὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἔθνος μας, ἀλλὰ καὶ θὰ προσφέρει καὶ εἰς τὴν ἔρευνα, τὴν παιδεία καὶ τὴν ἐπιστήμη.                                

Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Μετεωριτίσσης καὶ πάντων τῶν Ὁσίων τῶν ἐν τοῖς λίθοις τῶν Μετεώρων λαμψάντων, εἴη μετὰ πάντων ἡμῶν !

Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Μεσσηνίας καὶ Ἐκπρόσωπε τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κ. Χρυσόστομε,

Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,

Κύριε Ὑπουργέ,

κύριοι Βουλευταί,

κύριε Περιφερειάρχα,

κύριοι Ἀντιπεριφεριάρχες,

κύριε Δήμαρχε,

Ἐλλογιμότατοι,

Ἐντιμώτατοι Ἄρχοντες,

Ἐκπρόσωποι τῶν Στρατιωτικῶν Ἀρχῶν,

Σεβαστοὶ πατέρες,

Ὁσιώτατοι Μοναχοὶ καὶ Μοναχαί,

Κύριες καὶ Κύριοι,

Πολλὰ ἦσαν κάποτε τὰ μοναστικὰ κέντρα τῆς Χριστιανικῆς Μεσογείου (Αἴγυπτος, Παλαιστίνη, Συρία, Βιθυνία κ.ἄ.)· δύο ὅμως ἄντεξαν στὸν χρόνο, παρὰ τὰ ἀλλεπάλληλα κύματα ἐπιδρομῶν καὶ τὶς δυσμενεῖς συνθῆκες. Δὲν εἶναι ἴσως τυχαῖο ὅτι τὰ δύο αὐτὰ κέντρα εὑρίσκονται ἐντὸς τῶν ὁρίων τῆς εὐλογημένης πατρίδας μας. Πρόκειται γιὰ τὰ δύο αυτὰ κέντρα ποὺ μᾶς κάνουν νὰ νιώθουμε πνευματικὴ ὑπερηφάνεια και νὰ δοξολογοῦμε τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἕνα εἶναι τὸ Ἅγιον Ὄρος, τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας μας, καὶ τὸ δεύτερο τὰ Ἅγια Μετέωρα, ἡ λιθόκτιστη Θηβαΐδα τῶν Σταγῶν.

Ἤδη ἀπὸ τὰ ὕστερα χρόνια τῶν Κομνηνῶν, μικρὰ σπήλαια καὶ ὀπὲς τῆς γῆς θὰ διαμορφώσουν λιτούς χώρους ἀσκητικῆς διαμονῆς στὰ Μετέωρα, ἀετοφωλιὲς οἰκοδομημένες μὲ ἱδρῶτα καὶ αἷμα, ἔργα πίστεως καὶ ἀγάπης θεοφιλῶν ψυχῶν ποὺ πόθησαν τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ καὶ τὴν ὑποταγὴ στὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ. Μὲ πνευματικὸ πατέρα καὶ ἀρχηγὸ τὸν Πρῶτο τῆς σκήτεως τῶν Σταγῶν, οἱ ἀναχωρητὲς αὐτοὶ θὰ ἀνέλθουν σὲ ὑψηλὰ μέτρα ἀρετῆς. Στὸν 14ο αἰῶνα, μὲ τὴν βούληση τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Μετεωρίτου, ἱδρύεται τὸ πρῶτο μεγάλο κοινόβιο. Ἡ πράξη τούτη θὰ ὁδηγήσει στὴν ἀνίδρυση καὶ ἄλλων κοινοβιακῶν μοναστηρίων, τὰ ὁποῖα θὰ ἀποτελέσουν φάρο πίστεως φωτεινὸ καὶ στήριγμα τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος, μέχρι καὶ σήμερα.

Ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον τοῦτο∙ σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ στερεότυπα περὶ ἀδιαφορίας τοῦ ὀρθόδοξου Μοναχισμοῦ γιὰ τὴν παιδεία τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος, οἱ Μονὲς τῶν Ἁγίων Μετεώρων καὶ τῆς ἁγιοτόκου περιοχῆς τῶν Σταγῶν ἀείποτε ἐπεχείρησαν νὰ συνεισφέρουν πολλαχῶς στὴν θρησκευτική, ἠθικὴ καὶ ἐπιστημονικὴ ἐκπαίδευση τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ.

Μὲ πρωτοβουλία τοῦ Μεθοδίου, ἐπισκόπου Μελενίκου, δημιουργεῖται στὴν μονὴ τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Μετεώρου Σχολή, ἡ καλούμενη Σωκράτους Ἀκαδημία. Πιθανότατα, τοῦτο λαμβάνει χώρα μεταξὺ 1550 καὶ 1558, ἤτοι στὰ χρόνια τοῦ ἡγουμένου Συμεῶνος, λογίου ἀνδρὸς καὶ τρίτου κτίτορος τοῦ μοναστηρίου τοῦ Μεγάλου Μετεώρου. Στὸ σπουδαστήριο αὐτὸ διδάσκει ὁ πολὺς Δαμασκηνός Στουδίτης, μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης. Εἶναι γνωστὸ ἄλλωστε ὅτι ὁ λόγιος αὐτὸς ἐπίσκοπος ἀναπτύσσει διδακτικὴ δράση στὴν περιοχή. Σύμφωνα μὲ τὸν κ. Θεόδωρο Νημᾶ, ἡ Σχολὴ τοῦ Μετεώρου διατηρεῖται καθ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας. Ἐνισχύεται δὲ καὶ αὐξάνει μὲ πρωτοβουλία τοῦ ἐπισκόπου Σταγῶν Παϊσίου Β΄ τοῦ Κλεινοβίτη (1784-1808), μεγάλου εὐεργέτη τῆς περιόδου, ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς κόπους τοῦ τότε ἡγούμενου τοῦ Μονῆς, Παρθενίου τοῦ Μελωδοῦ. Σημειωθήτω, ὅτι ἐπὶ ἡγουμενίας τοῦ Παρθενίου ὁ περίφημος ἱατρὸς καὶ πανεπιστήμων Διονύσιος Πύρρος (Μποῦρος), ὁ καλούμενος Θετταλὸς (1777-1848;), ἀπὸ τὴν Καστανιὰ Τρικάλων, χειροτονεῖται ἱεροδιάκονος στὴν μονὴ τοῦ Μεγάλου Μετεώρου. Πρόκειται γιὰ μία ἀπὸ τὶς σπουδαιότερες μορφὲς τῆς νεοελληνικῆς Γραμματείας καὶ ἐν γένει τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ.

Κατὰ τὸ ἔτος 1752 ὁ ἱερομόναχος Ἀμφιλόχιος Βαρλααμίτης παρακαλεῖ τὸν ἡγούμενο τῆς Μονῆς του, γέροντα Ἀρσένιο ἀπὸ τὸ Μέτσοβο, νὰ μεριμνήσει γιὰ τὴν ἀνέγερση Σχολείου στὴν Καλαμπάκα. Ἐνῷ τὰ ἔτη 1887-1888, ὁ ἡγούμενος τοῦ Μεγάλου Μετεώρου, Πολύκαρπος Ραμμίδης, προσφέρει τριάντα ὀθωμανικὲς λίρες γιὰ τὴν σύσταση κεντρικῆς Ἑλληνικῆς Σχολῆς στὴν Θεσσαλία. Δέκα χρόνια μετὰ ὁ ῥέκτης ἡγούμενος τῆς μονῆς Ἁγίου Στεφάνου Κωνστάντιος, ἱδρύει Σχολὴ μὲ δικά του ἔξοδα, τὴν γνωστὴ ὡς «Κωνστάντιο Σχολὴ» καὶ θὰ κληροδοτήσει 80.000 δραχμὲς γιὰ τὴν ἀνέγερση Γυμνασίου στὰ Τρίκαλα.

Πέραν τούτων, οἱ μητροπολῖτες Σταγῶν εἶχαν πάντοτε σημαντικὸ ρόλο στὴν ἀνάπτυξη τῆς παιδείας καὶ στὰ ἐκπαιδευτικὰ πράγματα τῆς περιοχῆς. Λόγου χάριν, στὰ χρόνια τοῦ ἐπισκόπου Παϊσίου Β΄ δημιουργεῖται ἡ Ἑλληνικὴ Σχολὴ τῆς Καλαμπάκας, ἡ ὁποία συντηρεῖται μὲ χρήματα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Ἔχοντες, λοιπόν, ὑπόψη τὴν λαμπρὴ τούτη καὶ μακρόχρονη παράδοση, ὑπόχρεοι ὑπάρχοντες πρὸς ὅσους ἐκοπίασαν πρὸ ἡμῶν γιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο τοῦ ἱεροῦ τόπου μας, προχωροῦμε σήμερα καὶ ἡμεῖς, ὅσον τὸ κατὰ δύναμιν, στὴν ἀνίδρυση Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν ἐν σχέσει μὲ τὰ Ἅγια Μετέωρα καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή. Κύρια ἐπιδίωξη τῆς μητροπολιτικῆς αὐτῆς Ἀκαδημίας δὲν δύναται νὰ εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν προβολὴ καὶ διάδοση τοῦ πνευματικοῦ θησαυροῦ τῆς μετεωρικῆς μας Θηβαΐδος. Εἴμεθα δὲ πεπεισμένοι ὅτι ἡ σύσταση καὶ ἡ λειτουργία της θὰ συντελέσει ὄχι μόνον στὴν γνώση τῆς ἱστορικῆς συμβολῆς τοῦ μετεωρικοῦ Μοναχισμοῦ στὴν διαμόρφωση τοῦ ὀρθόδοξου Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ καὶ στὴν περαιτέρω ἀναγνώριση τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ τῆς περιοχῆς τῶν Σταγῶν.

Εἰδικότερα, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ ὑπ’ ἀριθ. 1934/1560 ἔγγραφό της, τὸ ὁποῖο δημοσιεύτηκε μὲ τὸ ΦΕΚ 3122/2/ τῆς 5ης Αὐγούστου 2019, ἐγκρίνει τὴν σύσταση στὴν ἱερὰ Μητρόπολη Σταγῶν καὶ Μετεώρων ἐκκλησιαστικοῦ ἱδρύματος μὲ τὴν ἐπωνυμία: «Μητροπολιτικὴ Ἀκαδημία Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Σπουδῶν Ἁγίων Μετεώρων». Τὸ ἵδρυμα αὐτὸ λειτουργεῖ ὡς Νομικὸ πρόσωπο ἰδιωτικοῦ δικαίου, μὴ κερδοσκοπικοῦ χαρακτῆρα.

Ἡ ἐν λόγῳ Ἀκαδημία μέλλει νὰ προάγει τὸ χριστιανικὸ βίωμα, κυρίως τὴν μακρὰ παράδοση καὶ πλουσία κληρονομία τοῦ Μοναχισμοῦ τῆς περιοχῆς τῶν Μετεώρων ἀλλὰ καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τῶν Σταγῶν. Ἀποβλέπει δὲ στὴν ἀνάδειξη, μελέτη καὶ διάδοση τῆς Θεολογίας, τῆς Λειτουργικῆς παραδόσεως, τῆς Ἱστορίας καὶ τοῦ κειμηλιακοῦ θησαυροῦ τῶν Ἁγίων Μετεώρων, μέσῳ σειρᾶς δράσεων. Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικῶς τὴν μελέτη καὶ ἀξιοποίηση τῶν βυζαντινῶν καὶ μεταβυζαντινῶν ἐγγράφων καὶ χειρόγραφων κωδίκων ποὺ εὑρίσκονται στὶς βιβλιοθῆκες τῶν μετεωρικῶν Μονῶν, τὴν προβολὴ τοῦ ἀρχαιολογικοῦ πλούτου τῶν Μετεώρων, δηλαδὴ τῆς βυζαντινῆς καὶ μεταβυζαντινῆς Ἀρχιτεκτονικῆς καὶ τέχνης - καὶ μάλιστα μέσῳ τῆς λειτουργίας Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου - καὶ τῆς τοπικῆς μουσικῆς παραδόσεως, διὰ τῆς καταγραφῆς τοῦ ἰδιαίτερου μουσικοῦ λόγου τῶν Ἁγίων Μετεώρων.

Εἰδικότερα, οἱ παραπάνω σκοποί δύνανται νὰ ὑλοποιηθοῦν μέ:

α. Τὸν σχηματισμὸ corpus ἀπὸ διάφορες, ἐπιστημονικῶς δόκιμες, προσεγγίσεις τοῦ μετεωρικοῦ Μοναχισμοῦ.

β. Μὲ τὴν συμμετοχή σὲ πρωτοβουλίες καὶ δίκτυα ἐθνικῆς καὶ εὐρωπαϊκῆς ἐμβέλειας, τὰ ὁποῖα στοχεύουν στὴν παραγωγὴ θεολογικοῦ, ἱστορικοῦ καὶ πολιτισμικοῦ λόγου καὶ ἔργου.

γ. Μὲ ἐκδόσεις ἐπιστημονικῶν πραγματειῶν καὶ λειτουργικῶν βιβλίων, ἐνημερωτικῶν καὶ ψυχοφελῶν φυλλαδίων, ἀλλὰ καὶ Ἐπετηρίδος - περιοδικοῦ, ὑπὸ τὸν τίτλο: «Μετεωρικὰ Ἀνάλεκτα».

δ. Μὲ τὴν διοργάνωση τακτικῶν διαλέξεων - ὁμιλιῶν καὶ Συνεδρίων Θεολογικοῦ, Ἱστορικοῦ, Ἀρχαιολογικοῦ ἀλλὰ καὶ Περιβαλλοντικοῦ χαρακτῆρα.

ε. Με τὴν δημιουργία ἐργαστηρίων - Σεμιναρίων Θεολογίας, Λειτουργικῆς, Ἁγιολογίας καὶ Ἱστορίας, καθὼς καὶ Παλαιογραφίας καὶ ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, μὲ σκοπό τὴν πρόκληση τοῦ ἐνδιαφέροντος τῶν νέων ἀνθρώπων γιὰ τὴν Ἁγιομετεωριτικὴ πολιτεία.

στ. Μὲ τὴν λειτουργία καλλιτεχνικοῦ ἐργαστηρίου ἁγιογραφίας, γιὰ τὴν ἐκπαίδευση νέων, λαϊκῶν καὶ μοναχῶν, στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωγραφική, ὅπως αὐτὴ ἐκφράστηκε στὴν περιοχὴ μας ἀπὸ τὸν 13ο ἕως τὸν 20ο αἰῶνα.

ζ. Μὲ τὴν διοργάνωση ἐκπαιδευτικῶν ἐπισκέψεων καὶ ξεναγήσεων, διενοριακῶν συναντήσεων καὶ προσκυνηματικῶν ἐκδρομῶν σὲ θρησκευτικά μνημεῖα και ἀρχαιολογικούς χώρους τῆς περιοχῆς.

η. Μὲ τὴν φιλοξενία ὁμάδων ὁμογενῶν ἤ ὁμοδόξων, ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ γνωρίσουν τὸν Μοναχισμό, τὴν ἱστορία καὶ τὴν πολιτιστικὴ κληρονομιὰ τῶν Ἁγίων Μετεώρων καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς.

θ. Μὲ τὴν ὑποβολὴ προτάσεων γιὰ τὴν ἐκπόνηση προγραμμάτων ἑρευνητικῶν καὶ ἀναπτυξιακῶν στοὺς τομεῖς ἐνδιαφέροντος τῆς Ἀκαδημίας καὶ μὲ τὴν ἐν γένει ἀνάθεση καὶ ἐκπόνηση μελετῶν, ἐρευνῶν καὶ προγραμμάτων, συναφῶν μὲ τοὺς σκοπούς τῆς Ἀκαδημίας καὶ

ι. Μὲ τὴν διατύπωση τεκμηριωμένων εἰσηγήσεων πρὸς κρατικούς καὶ αὐτοδιοικητικοὺς φορεῖς γιὰ τὴν λήψη μέτρων, ἐν σχέσει μὲ τὴν προστασία, διαφύλαξη καὶ ἀνάδειξη τοῦ ἱεροῦ χώρου τῶν Μετεώρων.

Ἐπισημαίνεται ὅτι ὅλες οἱ σχετικὲς πρὸς τὸ ἐπιτελούμενο ἔργο τῆς Ἀκαδημίας καὶ τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως δράσεις θὰ παρουσιάζονται σὲ ἑτήσια Ἡμερίδα καὶ θὰ δημοσιεύονται κατ’ ἔτος. Σημειωτέον ἐπίσης ὅτι ἡ ἐπίτευξη τῶν στόχων τῆς Ἀκαδημίας θὰ ἐπιδιωχθεῖ νὰ γίνει σὲ συνεργασία μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, μὲ τὰ πρεσβυγενῆ Πατριαρχεῖα καὶ τὶς Αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Κατὰ δεύτερο λόγο, μὲ τὶς Θεολογικές Σχολές καὶ τὶς Ἀνώτατες Ἐκκλησιαστικές Ακαδημίες τῆς Ἑλλάδος ἢ καὶ μὲ ἄλλες δομὲς θεολογικῆς ἐκπαιδεύσεως τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ Ἐξωτερικοῦ.

Διοίκηση τῆς Ἀκαδημίας (ΔΣ)

Ἡ Ἀκαδημία διοικεῖται ἀπὸ πενταμελὲς Διοικητικὸ Συμβούλιο, τὸ ὁποῖο ἀποφασίζει γιὰ κάθε ὑπόθεση ποὺ ἀφορᾶ στὴ συγκρότηση καὶ λειτουργία τῆς Ἀκαδημίας. Καταρτίζει τὸν ἑτήσιο προγραμματισμὸ τῆς λειτουργίας αὐτῆς καὶ ἐν γένει τῶν λοιπῶν δομῶν καὶ μέσων αὐτῆς. Ἀπoφασίζει γιὰ τὶς συμβάσεις ἔργου, προμηθειῶν καὶ ὑπηρεσιῶν, γιὰ ὁποιαδήποτε πρόσληψη προσωπικοῦ καὶ γιὰ κάθε δαπάνη σὲ βάρος τοῦ Προϋπολογισμοῦ τῆς Ἀκαδημίας. Καθορίζει τὴν πρόσληψη καὶ τὸ πλαίσιο καθηκόντων τοῦ Διευθυντοῦ τῆς Ἀκαδημίας, καὶ ἐπιλύει τὰ ἀνακύπτοντα ζητήματα καὶ τὸ ἐφικτὸ τῶν ἀποφάσεων τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἀκαδημίας.

Πρόεδρος τοῦ ΔΣ εἶναι ὁ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σταγῶν καὶ Μετεώρων, ἀναπληρούμενος ὑπὸ τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Σωτηρίου Χαρίση, Θεολόγου καὶ Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων.

Τὰ τέσσερα μέλη τοῦ ΔΣ ἀποτελοῦν ὁ ἀρχιμανδρίτης Νήφων Καψάλης, Θεολόγος, ἡγούμενος τῆς μονῆς τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Μετεώρου καὶ πρωτοσύγγελος τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας. Ὁ ἀρχιμανδρίτης Δομέτιος Ντελλῆς, ἡγούμενος τῆς ἱερᾶς μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, πτυχιοῦχος Θεολογίας καὶ τοῦ Τμήματος Φυσικῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ὁ διάκονος Ἀχιλλέας Πολύζος, Νομικός, Φιλόλογος καὶ Θεολόγος, μὲ μεταπτυχιακὸ στὴν Λειτουργική, καὶ ὁ Ἡρακλῆς Κανάτας, Δικηγόρος καὶ Νομικὸς σύμβουλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.

Ἐπιστημονικὸ Συμβούλιο (ΕΣ)

Τὸ Ἐπιστημονικὸ Συμβούλιο ἀποτελεῖται ἀπὸ πέντε (5) μέλη, μὲ Πρόεδρο τὸν οἰκεῖο Μητροπολίτη ἤ ἄλλο κληρικὸ τῆς Μητροπόλεως, ἐφόσον εἶναι κάτοχος Διδακτορικοῦ διπλώματος ἢ ἀνήκει στὸ διδακτικὸ προσωπικὸ Ἀνωτάτης Σχολῆς. Τὰ υπόλοιπα (4) μέλη του ΕΣ καὶ οἱ ἀναπληρωτές τους προέρχονται ἀπὸ τὶς τάξεις τῶν κληρικῶν, μοναχῶν ἢ λαϊκῶν, ἀνεξαρτήτως φύλου. Ἐπισημαίνεται δὲ ὅτι τὸ ἔργο τοῦ ΕΣ εἶναι γνωμοδοτικό, μὲ τὴν παροχή ἐπιστημονικῶν συμβουλῶν γιὰ τὴν ἐπίτευξη τῶν σκοπῶν τῆς Ἀκαδημίας.

Γιὰ τὴν τριετία αὐτὴ τακτικὰ μέλη τοῦ ΕΣ εἶναι ὁ γέρων Συμεὼν Διονυσιάτης, Πρωτεπιστάτης τοῦ Ἁγίου Ὄρους (γιὰ τρίτη συνεχὴ φορά). Ὁ Ὁσιολογιώτατος πατὴρ Συμεὼν εἶναι ἐρευνητὴς τῆς Βυζαντινῆς τέχνης, μὲ σημαντικὸ μουσειολογικὸ ἔργο στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ τὰ Μετέωρα καὶ ἀρθρογραφία σχετικὴ μὲ τὴν τέχνη στὴν ἀθωνικὴ χερσόνησο. Εἶναι μέλος τοῦ ΔΣ τῆς Ἁγιορείτικης Ἑστίας, ἔχει δὲ διατελέσει Πρόεδρος ἢ μέλος πολλῶν Ἱεροκοινοτικῶν Ἐπιτροπῶν καὶ ἀποτελεῖ ἡ συνεργασία του ἰδιαιτέρα τιμὴ γιὰ τὴν Ἀκαδημία μας.

Ἕτερο μέλος τοῦ ΕΣ εἶναι ἡ κ. Κρυσταλλία Μαντζανᾶ, προϊσταμένη παλαιότερα τῆς 19ης Ἐφορείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων. Ἀπό το 2014 καὶ ἑξῆς ἡ κ. Μαντζανᾶ προΐσταται τῆς Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων Τρικάλων, μὲ χωρική ἁρμοδιότητα τὰ διοικητικά ὅρια τῆς Π.Ε Τρικάλων καὶ ἀντικείμενο τὴν προστασία καὶ διαχείριση τῶν Ἀρχαιοτήτων.

Ὁ κ. Χαράλαμπος Στεργιούλης, ἕνα ἀκόμη ἀξιότιμο μέλος τοῦ ΕΣ, εἶναι Πτυχιοῦχος τοῦ Τμήματος Φιλολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κάτοχος μεταπτυχιακοῦ διπλώματος καὶ Διδάκτωρ τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ὑπηρετεῖ ὡς Φιλόλογος στὸ Ἰδιωτικό Γυμνάσιο - Λύκειο τῶν ἐκπαιδευτηρίων Ν. Μπακογιάννη. Ἐπίσης, ἀπό τὸ 2016 διδάσκει στὸ Διαπανεπιστημιακὸ - Διατμηματικὸ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν τοῦ Παιδαγωγικοῦ Τμήματος τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Εἶναι δὲ Πρόεδρος τῆς Φιλολογικῆς Ἱστορικῆς Ἀρχαιολογικῆς Λαογραφικῆς Ἐταιρείας Θεσσαλίας (Φ.Ι.Α.Λ.Ε.Θ).

Ὁ κ. Βρυζίδης Νικόλαος, τέταρτο μέλος τοῦ ΕΣ, εἶναι πτυχιοῦχος τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Λονδίνου, στὸν τομέα της Ἱστορίας τῆς Τέχνης καὶ Ἀρχαιολογίας. Ἡ Διδακτορική του διατριβή πραγματεύεται τὴν αἰσθητική τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀμφίων ἀπό τὸν 16ο ως τὸν 18ο αἰώνα. Ὑπῆρξε ἀκαδημαϊκός ὑπότροφος, μεταξύ ἄλλων, τῆς Βρετανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Σχολῆς τῶν Ἀθηνῶν καὶ τοῦ Πανεπιστημίου Koç τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ τοῦ ΕΣ εἶναι ὁ ἀρχιμανδρίτης Νήφων Καψάλης, Πρωτοσύγκελλος καὶ ἡγούμενος τῆς μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου, ὁ κ. Γιαρένης Ἡλίας, Λέκτορας Ἱστορίας τῆς Βυζαντινῆς Παιδείας στὸ Τμῆμα Ἱστορίας τοῦ Ἰονίου Πανεπιστημίου. Στὰ ἐρευνητικά του ἐνδιαφέροντα συγκαταλέγονται ζητήματα της Κοινωνικῆς Ἱστορίας κατά τὴν βυζαντινή περίοδο, καθώς και πτυχές της προσλήψεως τοῦ Βυζαντίου στὴν νεώτερη καὶ σύγχρονη ἐποχή. Εἶναι μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορικῆς Ἑταιρείας καὶ τοῦ Κέντρου Μελετῶν Ἰονίου.

Ὁ κ. Πολυβίου Μιλτιάδης ἀρχιτέκτων τοῦ ΑΠΘ, μὲ Δίπλωμα μεταπτυχιακὸ στὴν Βυζαντινὴ Ἀρχαιολογία (Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ) και Διδακτορικὸ ἀπὸ τὴν Ἀρχιτεκτονικὴ Σχολή τοῦ Ἐθνικοῦ Μετσοβείου Πολτεχνείου. Διετέλεσε ὑπάλληλος τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας, ἀσχολούμενος μὲ ἔργα προστασίας μνημείων, κατὰ κύριο λόγο στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ μέλος τῶν ΔΣ τοῦ Κέντρου Διαφυλάξεως τῆς Ἁγιορείτικῆς Κληρονομίας καὶ τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι τὸ βιβλίο του "Τὸ καθολικὸ τῆς Μονῆς Ξηροποτάμου" βραβεύτηκε ἀπό τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν.

Ἡ κ. Παρασκευή Παπαδημητρίου, ἕτερο ἀναπληρωματικὸ μέλος τοῦ ΕΣ, εἶναι ἐκλεγμένο μέλος ΕΔΙΠ τοῦ τμήματος Ποιμαντικῆς και Κοινωνικῆς Θεολογίας της Θεολογικῆς Σχολῆς του ΑΠΘ. Εἶναι κάτοχος Διδακτορικοῦ διπλώματος τῆς ἰδίας Σχολῆς, μὲ εἰδίκευση στὴ Βυζαντινὴ Ἀρχαιολογία καὶ Τέχνη, καὶ ὑποψηφία Μεταδιδακτορική ἐρευνήτρια τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας τοῦ ΑΠΘ. Ἔχει συμμετάσχει σὲ ἐρευνητικά προγράμματα καὶ ἔχει ὑπηρετήσει στὸ Κέντρο Βυζαντινῶν Ἐρευνῶν Θεσσαλονίκης.

Τέλος, ὁ κ. Ζάχος Ἀριστείδης, Μηχανικὸς ἀνακαινίσεως καὶ Ἀποκαταστάσεως κτιρίων μὲ ἐμπειρία στὶς ἀποτυπώσεις βυζαντινῶν Μνημείων ἀποτελεῖ τὸ πέμπτο ἀναπληρωματικὸ μέλος τοῦ ΕΣ.

Ὡς ἐλέχθη, μὲ ἀπόφαση τοῦ ΔΣ, κατόπιν προτάσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Προέδρου, δύναται νὰ ὁρίζεται ἤ νὰ προσλαμβάνεται ὡς Διευθυντὴς τῆς Ἀκαδημίας κληρικός, μοναχός ἤ λαϊκός, πτυχιοῦχος Ἀνωτέρας ἤ Ἀνωτάτης Σχολῆς, με ὀργανωτικές ἱκανότητες καὶ ἐμπειρία ἐπί τῶν σκοπῶν τῆς Ἀκαδημίας.

Κατόπιν λοιπὸν ἀποφάσεως, τοῦ ΔΣ, ὡς Διευθυντὴς τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων ὁρίζεται ὁ κ. Βαφειάδης Κωνσταντῖνος, καθηγητής (ΕΔΙΠ) στὴν Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, Ἐφορος τοῦ Ἱστορικοῦ Ἀρχείου τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Μετεώρου καὶ ἐπιστημονικὸς Συνεργάτης τῆς Ἱερᾶς Ἐπιστασίας Ἁγίου Ὄρους. Ὁ κ. Βαφειάδης ἔχει σπουδάσει Καλὲς τέχνες καὶ Ἱστορία τῆς τέχνης (ΑΣΚΤ Ἀθηνῶν), Ἱστορία καὶ Ἀρχαιολογία (ΕΚΠΑ), Θεολογία (ΑΠΘ) καὶ Κοινωνικὴ Ἀνθρωπολογία (Πάντειο). Κατέχει Μεταπτυχιακὸ δίπλωμα τόσο στὴν Σύγχρονη ὅσο καὶ στηὴ Βυζαντινή τέχνη. Η Διδακτορικὴ του διατριβή ἀφορᾶ στὴν Βυζαντινὴ Ἀρχαιολογία καὶ τέχνη, ἐνῶ ἡ Μεταδιδακτορική του Ἔρευνα εἶναι στὴν Βυζαντινὴ Κωδικολογία. Εἶναι μέλος τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρίας καὶ τῆς Ἑταιρίας Κυπριακῶν Σπουδῶν. Σὺν τούτοις ὁ κ. Βαφειάδης ἔχει συγγράψει ἄνω τῶν δέκα μονογραφιῶν καὶ πλῆθος ἄρθρων, καὶ μάλιστα σχετικῶν μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ τὰ Ἅγια Μετέωρα.

Ἐπισημαίνεται ὅτι ὁ Διευθυντής τῆς Ἀκαδημίας εἶναι ἁρμόδιος γιὰ την ἐκτέλεση τῶν ἀποφάσεων του ΔΣ. Σὺν τούτοις, συντονίζει τὴν λειτουργία καὶ δράση τῆς Ἀκαδημίας, διευθύνει καὶ ἐποπτεύει τὸ ἔργο καὶ τοὺς Ὑπευθύνους ἑκάστου Τομέα.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ

Στὸ πλαίσιο τοῦ ἔργου τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων καταθέτουμε σήμερα διάγραμμα τῆς ἀμέσου καὶ κατὰ προτεραιότητα δράσεώς της. Ἡ δράση τούτη περιλαμβάνει:

1. Σύσταση καὶ λειτουργία Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου (Κειμηλιαρχείου), στὸ ὁποῖο θὰ φιλοξενηθοῦν εἰκόνες καὶ κειμήλια τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως
2. Σύσταση ἑτήσιου (χειμερινοῦ - ἑαρινοῦ) Σεμιναρίου, θεολογικῶν, Λειτουργικῶν, Ἱστορικῶν, Φιλολογικῶν, Ἁγιολογικῶν καὶ Ἀρχαιολογικῶν σπουδῶν γιὰ τὴν (ἐπι)μόρφωση Κλήρου καὶ λαοῦ (ἀλλὰ καὶ φοιτητῶν). Τοῦτο θὰ μποροῦσε (σὲ συνεργασία μὲ Πανεπιστημιακό τμῆμα) νὰ μετατραπεῖ στὸ μέλλον σὲ πρόγραμμα Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμὸ στὴν περιοχὴ τῶν Σταγῶν
3. Σύσταση ἑτησίου διμηνιαίου ἤ τριμηνιαίου Φροντιστηρίου γιὰ τὴν κατάρτιση τῶν Ξεναγῶν, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται στὰ μετεωρικὰ μοναστήρια.
4. Χορήγηση χρηματικῶν Ὑποτροφιῶν σὲ ἀπόρους φοιτητὲς τοῦ Δήμου τῶν Μετεώρων, ἀπὸ τὰ Μοναστήρια τῶν Μετεώρων μέσω τῆς Ἀκαδημίας μας, ἀλλη μία εὐεργεσία τῶν μετεωριτικῶν μονῶν μέσα στὶς ἀλλες ἑκατοντάδες εὐεργεσίες ποὺ πραγματοποιοῦν γιὰ τὴν πόλη καὶ τὸν Δῆμο μας. Ἤδη καταρτίζεται ὁ κανονισμὸς τῶν Ὑποτροφιῶν ἀπὸ τοὺς Νομικοὺς σὲ συνεργασία μὲ τὸ ΕΣ τῆς Ἀκαδημίας, οἱ ὁποῖες θὰ χορηγοῦνται στοὺς φοιτητὲς κάθε χρόνο στὴν ἑορτὴ τοῦ Πολιούχου μας Ἁγίου Βησσαρίωνος.
5. Σύσταση ἑτησίου διμηνιαίου ἤ τριμηνιαίου Φροντιστηρίου γιὰ τὴν λειτουργικὴ καὶ ἱστορικὴ κατάρτιση τῶν Κληρικῶν καὶ κατηχητῶν.
6. Δημιουργία Ἀρχείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (Ψηφιακοῦ καὶ ἔντυπου)
7. Δημιουργία Ἐργαστηρίου Ἐκκλησιαστικῆς ζωγραφικῆς καὶ Μουσικῆς, διετοῦς φοιτήσεως (ἕξι ὡρῶν ἑβδομαδιαίως), σὲ συμφωνία μὲ τὴν τοπικὴ παράδοση. Τὰ πρότυπα γιὰ τὴν ἐκπαίδευση τῶν ὑποψηφίων ἁγιογράφων θὰ ἀντλοῦνται ἀπὸ τὰ μνημεῖα τῆς περιοχῆς
8. Σύνταξη «Παναγίου» Σταγῶν καὶ Μετεώρων, δηλαδὴ ἔντυπο Κατάλογο μὲ τὶς βιογραφίες τῶν Ἁγίων τῆς Μητροπόλεως ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια μέχρι σήμερα
9. Σύσταση ἐπιστημονικοῦ Περιοδικοῦ ὑπὸ τὸν τίτλο «Μετεωρικὰ Ἀνάλεκτα», τὸ ὁποῖο θὰ ἐκδίδεται ἀνὰ διετία. Τὸ περιοδικὸ δύναται νὰ περιέχει τὰ Πρακτικὰ (ἀνὰ διετία) Συμποσίου γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμὸ τῆς περιοχῆς.
10. Δημιουργία Βιβλιοθήκης Μετεωρικῶν Σπουδῶν γιὰ τὴν κατάρτιση μεταπτυχιακῶν φοιτητῶν καὶ ἐρευνητῶν, καὶ
11. Διοργάνωση Διεθνοῦς Συνεδρίου γιὰ τοὺς Σταγοὺς καὶ τὰ Μετέωρα τὸ ἔτος 2022, ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἐπετείου γιὰ τὰ 600 χρόνια ἀπὸ τὴν ὁσιακὴ κοίμηση τοῦ ἁγίου Βασιλέως Ἰωάσαφ Παλαιολόγου, κτίτορος τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου

Ἀγαπητοί μου, Ἔχοντες παρουσιάσει ἐν συντομίᾳ τὴν ἐσωτερικὴ δομὴ ἀλλὰ καὶ τοὺς σκοποὺς τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων, ἐπιζητοῦμε πρωτίστως τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ Δεσπότου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὴν χάριν τῆς Παναγίας Μετεωριτίσσης ἀλλὰ καὶ τὴν μεσιτεία πάντων τῶν μετεωριτῶν Ἁγίων. Ἐπιζητοῦμε δὲ ἐκ δευτέρου τὴν ἀγάπη καὶ εὐδοκία καὶ ἠθικὴ στήριξη πάντων ὑμῶν, κληρικῶν, μοναχῶν καὶ λαϊκῶν. Τοῦτο διὸτι εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ λειτουργία τῆς Ἀκαδημίας θὰ ἐνισχύσει ἐν τέλει τὴν πίστη στὰ ζωηφόρα νάματα τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας, ἐπιφέροντας μεγίστη ὠφέλεια στὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἔθνος μας, ἀλλὰ καὶ θὰ προσφέρει καὶ εἰς τὴν ἔρευνα, τὴν παιδεία καὶ τὴν ἐπιστήμη.

Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Μετεωριτίσσης καὶ πάντων τῶν Ὁσίων τῶν ἐν τοῖς λίθοις τῶν Μετεώρων λαμψάντων, εἴη μετὰ πάντων ἡμῶν !

Ἐν τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ τῇ 6ῃ Ὀκτωβρίου 2017.

Μακαριώτατε Δέσποτα καὶ σεπτὲ Προκαθήμενε, Ἀρχι-επίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος Κύριε Ἱ ε ρ ώ ν υ μ ε,

Σεπτὴ Ἱεραρχία τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,

Εὐγνωμοσύνην ἀπέραντον ἀπὸ τὸ βάθος τῆς ψυχῆς μου ἐκφράζω πρὸς τὸν Πανάγαθον Θεόν, ὁ Ὁποῖος σήμερον μὲ ἠλέησε διὰ τῆς ἀναδείξεώς μου εἰς Μητροπολίτην τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων.

Εὐχαριστῶ τὴν Μακαριότητά Σας ἀπὸ μυχίων τῆς καρδίας μου.

Εὐχαριστῶ ὡσαύτως ἐκ καρδίας καὶ ἅπαντας Ὑμᾶς τοὺς Σεβασμιωτάτους Πατέρας τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας, ποὺ μὲ τιμήσατε διὰ τῆς τιμίας ψήφου Σας καὶ διότι μὲ περιεβάλλετε μὲ τὴν ἀγάπην Σας.

Ἀποδεχόμενος ἐν ταπεινώσει ψυχῆς τὴν ὡς ἄνω ἐκλογήν μου δηλῶ, ὅτι θὰ καταβάλω πάσας τὰς δυνάμεις μου διὰ νὰ εὐαρεστήσω τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἐπιτελῶν εὐόρκως καὶ πιστῶς τὰ ὑψηλὰ καθήκοντά μου.

Ἐπικαλοῦμαι πρὸς τοῦτο τὴν βοήθειαν τοῦ Παντοδυνά-μου Θεοῦ, τὴν προστασίαν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ὑπαπαντῆς, τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος πολιούχου καὶ προστά-του τῶν Σταγῶν, τῶν Ὁσίων Μετεωριτῶν Πατέρων, καὶ ἐξαιτοῦμαι τὰς θεοπειθεῖς εὐχάς Σας.

Σάββατον τῇ 25ῃ Νοεμβρίου 2017.

Ὥρᾳ 3ῃ μετὰ μεσημβρίαν.