Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Μεσσηνίας καὶ Ἐκπρόσωπε τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κ. Χρυσόστομε,

Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,

Κύριε Ὑπουργέ,

κύριοι Βουλευταί,

κύριε Περιφερειάρχα,

κύριοι Ἀντιπεριφεριάρχες,

κύριε Δήμαρχε,

Ἐλλογιμότατοι,

Ἐντιμώτατοι Ἄρχοντες,

Ἐκπρόσωποι τῶν Στρατιωτικῶν Ἀρχῶν,

Σεβαστοὶ πατέρες,

Ὁσιώτατοι Μοναχοὶ καὶ Μοναχαί,

Κύριες καὶ Κύριοι,

Πολλὰ ἦσαν κάποτε τὰ μοναστικὰ κέντρα τῆς Χριστιανικῆς Μεσογείου (Αἴγυπτος, Παλαιστίνη, Συρία, Βιθυνία κ.ἄ.)· δύο ὅμως ἄντεξαν στὸν χρόνο, παρὰ τὰ ἀλλεπάλληλα κύματα ἐπιδρομῶν καὶ τὶς δυσμενεῖς συνθῆκες. Δὲν εἶναι ἴσως τυχαῖο ὅτι τὰ δύο αὐτὰ κέντρα εὑρίσκονται ἐντὸς τῶν ὁρίων τῆς εὐλογημένης πατρίδας μας. Πρόκειται γιὰ τὰ δύο αυτὰ κέντρα ποὺ μᾶς κάνουν νὰ νιώθουμε πνευματικὴ ὑπερηφάνεια και νὰ δοξολογοῦμε τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἕνα εἶναι τὸ Ἅγιον Ὄρος, τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας μας, καὶ τὸ δεύτερο τὰ Ἅγια Μετέωρα, ἡ λιθόκτιστη Θηβαΐδα τῶν Σταγῶν.

Ἤδη ἀπὸ τὰ ὕστερα χρόνια τῶν Κομνηνῶν, μικρὰ σπήλαια καὶ ὀπὲς τῆς γῆς θὰ διαμορφώσουν λιτούς χώρους ἀσκητικῆς διαμονῆς στὰ Μετέωρα, ἀετοφωλιὲς οἰκοδομημένες μὲ ἱδρῶτα καὶ αἷμα, ἔργα πίστεως καὶ ἀγάπης θεοφιλῶν ψυχῶν ποὺ πόθησαν τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ καὶ τὴν ὑποταγὴ στὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ. Μὲ πνευματικὸ πατέρα καὶ ἀρχηγὸ τὸν Πρῶτο τῆς σκήτεως τῶν Σταγῶν, οἱ ἀναχωρητὲς αὐτοὶ θὰ ἀνέλθουν σὲ ὑψηλὰ μέτρα ἀρετῆς. Στὸν 14ο αἰῶνα, μὲ τὴν βούληση τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Μετεωρίτου, ἱδρύεται τὸ πρῶτο μεγάλο κοινόβιο. Ἡ πράξη τούτη θὰ ὁδηγήσει στὴν ἀνίδρυση καὶ ἄλλων κοινοβιακῶν μοναστηρίων, τὰ ὁποῖα θὰ ἀποτελέσουν φάρο πίστεως φωτεινὸ καὶ στήριγμα τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος, μέχρι καὶ σήμερα.

Ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον τοῦτο∙ σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ στερεότυπα περὶ ἀδιαφορίας τοῦ ὀρθόδοξου Μοναχισμοῦ γιὰ τὴν παιδεία τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος, οἱ Μονὲς τῶν Ἁγίων Μετεώρων καὶ τῆς ἁγιοτόκου περιοχῆς τῶν Σταγῶν ἀείποτε ἐπεχείρησαν νὰ συνεισφέρουν πολλαχῶς στὴν θρησκευτική, ἠθικὴ καὶ ἐπιστημονικὴ ἐκπαίδευση τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ.

Μὲ πρωτοβουλία τοῦ Μεθοδίου, ἐπισκόπου Μελενίκου, δημιουργεῖται στὴν μονὴ τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Μετεώρου Σχολή, ἡ καλούμενη Σωκράτους Ἀκαδημία. Πιθανότατα, τοῦτο λαμβάνει χώρα μεταξὺ 1550 καὶ 1558, ἤτοι στὰ χρόνια τοῦ ἡγουμένου Συμεῶνος, λογίου ἀνδρὸς καὶ τρίτου κτίτορος τοῦ μοναστηρίου τοῦ Μεγάλου Μετεώρου. Στὸ σπουδαστήριο αὐτὸ διδάσκει ὁ πολὺς Δαμασκηνός Στουδίτης, μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης. Εἶναι γνωστὸ ἄλλωστε ὅτι ὁ λόγιος αὐτὸς ἐπίσκοπος ἀναπτύσσει διδακτικὴ δράση στὴν περιοχή. Σύμφωνα μὲ τὸν κ. Θεόδωρο Νημᾶ, ἡ Σχολὴ τοῦ Μετεώρου διατηρεῖται καθ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας. Ἐνισχύεται δὲ καὶ αὐξάνει μὲ πρωτοβουλία τοῦ ἐπισκόπου Σταγῶν Παϊσίου Β΄ τοῦ Κλεινοβίτη (1784-1808), μεγάλου εὐεργέτη τῆς περιόδου, ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς κόπους τοῦ τότε ἡγούμενου τοῦ Μονῆς, Παρθενίου τοῦ Μελωδοῦ. Σημειωθήτω, ὅτι ἐπὶ ἡγουμενίας τοῦ Παρθενίου ὁ περίφημος ἱατρὸς καὶ πανεπιστήμων Διονύσιος Πύρρος (Μποῦρος), ὁ καλούμενος Θετταλὸς (1777-1848;), ἀπὸ τὴν Καστανιὰ Τρικάλων, χειροτονεῖται ἱεροδιάκονος στὴν μονὴ τοῦ Μεγάλου Μετεώρου. Πρόκειται γιὰ μία ἀπὸ τὶς σπουδαιότερες μορφὲς τῆς νεοελληνικῆς Γραμματείας καὶ ἐν γένει τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ.

Κατὰ τὸ ἔτος 1752 ὁ ἱερομόναχος Ἀμφιλόχιος Βαρλααμίτης παρακαλεῖ τὸν ἡγούμενο τῆς Μονῆς του, γέροντα Ἀρσένιο ἀπὸ τὸ Μέτσοβο, νὰ μεριμνήσει γιὰ τὴν ἀνέγερση Σχολείου στὴν Καλαμπάκα. Ἐνῷ τὰ ἔτη 1887-1888, ὁ ἡγούμενος τοῦ Μεγάλου Μετεώρου, Πολύκαρπος Ραμμίδης, προσφέρει τριάντα ὀθωμανικὲς λίρες γιὰ τὴν σύσταση κεντρικῆς Ἑλληνικῆς Σχολῆς στὴν Θεσσαλία. Δέκα χρόνια μετὰ ὁ ῥέκτης ἡγούμενος τῆς μονῆς Ἁγίου Στεφάνου Κωνστάντιος, ἱδρύει Σχολὴ μὲ δικά του ἔξοδα, τὴν γνωστὴ ὡς «Κωνστάντιο Σχολὴ» καὶ θὰ κληροδοτήσει 80.000 δραχμὲς γιὰ τὴν ἀνέγερση Γυμνασίου στὰ Τρίκαλα.

Πέραν τούτων, οἱ μητροπολῖτες Σταγῶν εἶχαν πάντοτε σημαντικὸ ρόλο στὴν ἀνάπτυξη τῆς παιδείας καὶ στὰ ἐκπαιδευτικὰ πράγματα τῆς περιοχῆς. Λόγου χάριν, στὰ χρόνια τοῦ ἐπισκόπου Παϊσίου Β΄ δημιουργεῖται ἡ Ἑλληνικὴ Σχολὴ τῆς Καλαμπάκας, ἡ ὁποία συντηρεῖται μὲ χρήματα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Ἔχοντες, λοιπόν, ὑπόψη τὴν λαμπρὴ τούτη καὶ μακρόχρονη παράδοση, ὑπόχρεοι ὑπάρχοντες πρὸς ὅσους ἐκοπίασαν πρὸ ἡμῶν γιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο τοῦ ἱεροῦ τόπου μας, προχωροῦμε σήμερα καὶ ἡμεῖς, ὅσον τὸ κατὰ δύναμιν, στὴν ἀνίδρυση Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν ἐν σχέσει μὲ τὰ Ἅγια Μετέωρα καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή. Κύρια ἐπιδίωξη τῆς μητροπολιτικῆς αὐτῆς Ἀκαδημίας δὲν δύναται νὰ εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν προβολὴ καὶ διάδοση τοῦ πνευματικοῦ θησαυροῦ τῆς μετεωρικῆς μας Θηβαΐδος. Εἴμεθα δὲ πεπεισμένοι ὅτι ἡ σύσταση καὶ ἡ λειτουργία της θὰ συντελέσει ὄχι μόνον στὴν γνώση τῆς ἱστορικῆς συμβολῆς τοῦ μετεωρικοῦ Μοναχισμοῦ στὴν διαμόρφωση τοῦ ὀρθόδοξου Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ καὶ στὴν περαιτέρω ἀναγνώριση τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ τῆς περιοχῆς τῶν Σταγῶν.

Εἰδικότερα, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ ὑπ’ ἀριθ. 1934/1560 ἔγγραφό της, τὸ ὁποῖο δημοσιεύτηκε μὲ τὸ ΦΕΚ 3122/2/ τῆς 5ης Αὐγούστου 2019, ἐγκρίνει τὴν σύσταση στὴν ἱερὰ Μητρόπολη Σταγῶν καὶ Μετεώρων ἐκκλησιαστικοῦ ἱδρύματος μὲ τὴν ἐπωνυμία: «Μητροπολιτικὴ Ἀκαδημία Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Σπουδῶν Ἁγίων Μετεώρων». Τὸ ἵδρυμα αὐτὸ λειτουργεῖ ὡς Νομικὸ πρόσωπο ἰδιωτικοῦ δικαίου, μὴ κερδοσκοπικοῦ χαρακτῆρα.

Ἡ ἐν λόγῳ Ἀκαδημία μέλλει νὰ προάγει τὸ χριστιανικὸ βίωμα, κυρίως τὴν μακρὰ παράδοση καὶ πλουσία κληρονομία τοῦ Μοναχισμοῦ τῆς περιοχῆς τῶν Μετεώρων ἀλλὰ καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τῶν Σταγῶν. Ἀποβλέπει δὲ στὴν ἀνάδειξη, μελέτη καὶ διάδοση τῆς Θεολογίας, τῆς Λειτουργικῆς παραδόσεως, τῆς Ἱστορίας καὶ τοῦ κειμηλιακοῦ θησαυροῦ τῶν Ἁγίων Μετεώρων, μέσῳ σειρᾶς δράσεων. Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικῶς τὴν μελέτη καὶ ἀξιοποίηση τῶν βυζαντινῶν καὶ μεταβυζαντινῶν ἐγγράφων καὶ χειρόγραφων κωδίκων ποὺ εὑρίσκονται στὶς βιβλιοθῆκες τῶν μετεωρικῶν Μονῶν, τὴν προβολὴ τοῦ ἀρχαιολογικοῦ πλούτου τῶν Μετεώρων, δηλαδὴ τῆς βυζαντινῆς καὶ μεταβυζαντινῆς Ἀρχιτεκτονικῆς καὶ τέχνης - καὶ μάλιστα μέσῳ τῆς λειτουργίας Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου - καὶ τῆς τοπικῆς μουσικῆς παραδόσεως, διὰ τῆς καταγραφῆς τοῦ ἰδιαίτερου μουσικοῦ λόγου τῶν Ἁγίων Μετεώρων.

Εἰδικότερα, οἱ παραπάνω σκοποί δύνανται νὰ ὑλοποιηθοῦν μέ:

α. Τὸν σχηματισμὸ corpus ἀπὸ διάφορες, ἐπιστημονικῶς δόκιμες, προσεγγίσεις τοῦ μετεωρικοῦ Μοναχισμοῦ.

β. Μὲ τὴν συμμετοχή σὲ πρωτοβουλίες καὶ δίκτυα ἐθνικῆς καὶ εὐρωπαϊκῆς ἐμβέλειας, τὰ ὁποῖα στοχεύουν στὴν παραγωγὴ θεολογικοῦ, ἱστορικοῦ καὶ πολιτισμικοῦ λόγου καὶ ἔργου.

γ. Μὲ ἐκδόσεις ἐπιστημονικῶν πραγματειῶν καὶ λειτουργικῶν βιβλίων, ἐνημερωτικῶν καὶ ψυχοφελῶν φυλλαδίων, ἀλλὰ καὶ Ἐπετηρίδος - περιοδικοῦ, ὑπὸ τὸν τίτλο: «Μετεωρικὰ Ἀνάλεκτα».

δ. Μὲ τὴν διοργάνωση τακτικῶν διαλέξεων - ὁμιλιῶν καὶ Συνεδρίων Θεολογικοῦ, Ἱστορικοῦ, Ἀρχαιολογικοῦ ἀλλὰ καὶ Περιβαλλοντικοῦ χαρακτῆρα.

ε. Με τὴν δημιουργία ἐργαστηρίων - Σεμιναρίων Θεολογίας, Λειτουργικῆς, Ἁγιολογίας καὶ Ἱστορίας, καθὼς καὶ Παλαιογραφίας καὶ ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, μὲ σκοπό τὴν πρόκληση τοῦ ἐνδιαφέροντος τῶν νέων ἀνθρώπων γιὰ τὴν Ἁγιομετεωριτικὴ πολιτεία.

στ. Μὲ τὴν λειτουργία καλλιτεχνικοῦ ἐργαστηρίου ἁγιογραφίας, γιὰ τὴν ἐκπαίδευση νέων, λαϊκῶν καὶ μοναχῶν, στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωγραφική, ὅπως αὐτὴ ἐκφράστηκε στὴν περιοχὴ μας ἀπὸ τὸν 13ο ἕως τὸν 20ο αἰῶνα.

ζ. Μὲ τὴν διοργάνωση ἐκπαιδευτικῶν ἐπισκέψεων καὶ ξεναγήσεων, διενοριακῶν συναντήσεων καὶ προσκυνηματικῶν ἐκδρομῶν σὲ θρησκευτικά μνημεῖα και ἀρχαιολογικούς χώρους τῆς περιοχῆς.

η. Μὲ τὴν φιλοξενία ὁμάδων ὁμογενῶν ἤ ὁμοδόξων, ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ γνωρίσουν τὸν Μοναχισμό, τὴν ἱστορία καὶ τὴν πολιτιστικὴ κληρονομιὰ τῶν Ἁγίων Μετεώρων καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς.

θ. Μὲ τὴν ὑποβολὴ προτάσεων γιὰ τὴν ἐκπόνηση προγραμμάτων ἑρευνητικῶν καὶ ἀναπτυξιακῶν στοὺς τομεῖς ἐνδιαφέροντος τῆς Ἀκαδημίας καὶ μὲ τὴν ἐν γένει ἀνάθεση καὶ ἐκπόνηση μελετῶν, ἐρευνῶν καὶ προγραμμάτων, συναφῶν μὲ τοὺς σκοπούς τῆς Ἀκαδημίας καὶ

ι. Μὲ τὴν διατύπωση τεκμηριωμένων εἰσηγήσεων πρὸς κρατικούς καὶ αὐτοδιοικητικοὺς φορεῖς γιὰ τὴν λήψη μέτρων, ἐν σχέσει μὲ τὴν προστασία, διαφύλαξη καὶ ἀνάδειξη τοῦ ἱεροῦ χώρου τῶν Μετεώρων.

Ἐπισημαίνεται ὅτι ὅλες οἱ σχετικὲς πρὸς τὸ ἐπιτελούμενο ἔργο τῆς Ἀκαδημίας καὶ τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως δράσεις θὰ παρουσιάζονται σὲ ἑτήσια Ἡμερίδα καὶ θὰ δημοσιεύονται κατ’ ἔτος. Σημειωτέον ἐπίσης ὅτι ἡ ἐπίτευξη τῶν στόχων τῆς Ἀκαδημίας θὰ ἐπιδιωχθεῖ νὰ γίνει σὲ συνεργασία μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, μὲ τὰ πρεσβυγενῆ Πατριαρχεῖα καὶ τὶς Αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Κατὰ δεύτερο λόγο, μὲ τὶς Θεολογικές Σχολές καὶ τὶς Ἀνώτατες Ἐκκλησιαστικές Ακαδημίες τῆς Ἑλλάδος ἢ καὶ μὲ ἄλλες δομὲς θεολογικῆς ἐκπαιδεύσεως τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ Ἐξωτερικοῦ.

Διοίκηση τῆς Ἀκαδημίας (ΔΣ)

Ἡ Ἀκαδημία διοικεῖται ἀπὸ πενταμελὲς Διοικητικὸ Συμβούλιο, τὸ ὁποῖο ἀποφασίζει γιὰ κάθε ὑπόθεση ποὺ ἀφορᾶ στὴ συγκρότηση καὶ λειτουργία τῆς Ἀκαδημίας. Καταρτίζει τὸν ἑτήσιο προγραμματισμὸ τῆς λειτουργίας αὐτῆς καὶ ἐν γένει τῶν λοιπῶν δομῶν καὶ μέσων αὐτῆς. Ἀπoφασίζει γιὰ τὶς συμβάσεις ἔργου, προμηθειῶν καὶ ὑπηρεσιῶν, γιὰ ὁποιαδήποτε πρόσληψη προσωπικοῦ καὶ γιὰ κάθε δαπάνη σὲ βάρος τοῦ Προϋπολογισμοῦ τῆς Ἀκαδημίας. Καθορίζει τὴν πρόσληψη καὶ τὸ πλαίσιο καθηκόντων τοῦ Διευθυντοῦ τῆς Ἀκαδημίας, καὶ ἐπιλύει τὰ ἀνακύπτοντα ζητήματα καὶ τὸ ἐφικτὸ τῶν ἀποφάσεων τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἀκαδημίας.

Πρόεδρος τοῦ ΔΣ εἶναι ὁ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σταγῶν καὶ Μετεώρων, ἀναπληρούμενος ὑπὸ τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Σωτηρίου Χαρίση, Θεολόγου καὶ Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων.

Τὰ τέσσερα μέλη τοῦ ΔΣ ἀποτελοῦν ὁ ἀρχιμανδρίτης Νήφων Καψάλης, Θεολόγος, ἡγούμενος τῆς μονῆς τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Μετεώρου καὶ πρωτοσύγγελος τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας. Ὁ ἀρχιμανδρίτης Δομέτιος Ντελλῆς, ἡγούμενος τῆς ἱερᾶς μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, πτυχιοῦχος Θεολογίας καὶ τοῦ Τμήματος Φυσικῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ὁ διάκονος Ἀχιλλέας Πολύζος, Νομικός, Φιλόλογος καὶ Θεολόγος, μὲ μεταπτυχιακὸ στὴν Λειτουργική, καὶ ὁ Ἡρακλῆς Κανάτας, Δικηγόρος καὶ Νομικὸς σύμβουλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.

Ἐπιστημονικὸ Συμβούλιο (ΕΣ)

Τὸ Ἐπιστημονικὸ Συμβούλιο ἀποτελεῖται ἀπὸ πέντε (5) μέλη, μὲ Πρόεδρο τὸν οἰκεῖο Μητροπολίτη ἤ ἄλλο κληρικὸ τῆς Μητροπόλεως, ἐφόσον εἶναι κάτοχος Διδακτορικοῦ διπλώματος ἢ ἀνήκει στὸ διδακτικὸ προσωπικὸ Ἀνωτάτης Σχολῆς. Τὰ υπόλοιπα (4) μέλη του ΕΣ καὶ οἱ ἀναπληρωτές τους προέρχονται ἀπὸ τὶς τάξεις τῶν κληρικῶν, μοναχῶν ἢ λαϊκῶν, ἀνεξαρτήτως φύλου. Ἐπισημαίνεται δὲ ὅτι τὸ ἔργο τοῦ ΕΣ εἶναι γνωμοδοτικό, μὲ τὴν παροχή ἐπιστημονικῶν συμβουλῶν γιὰ τὴν ἐπίτευξη τῶν σκοπῶν τῆς Ἀκαδημίας.

Γιὰ τὴν τριετία αὐτὴ τακτικὰ μέλη τοῦ ΕΣ εἶναι ὁ γέρων Συμεὼν Διονυσιάτης, Πρωτεπιστάτης τοῦ Ἁγίου Ὄρους (γιὰ τρίτη συνεχὴ φορά). Ὁ Ὁσιολογιώτατος πατὴρ Συμεὼν εἶναι ἐρευνητὴς τῆς Βυζαντινῆς τέχνης, μὲ σημαντικὸ μουσειολογικὸ ἔργο στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ τὰ Μετέωρα καὶ ἀρθρογραφία σχετικὴ μὲ τὴν τέχνη στὴν ἀθωνικὴ χερσόνησο. Εἶναι μέλος τοῦ ΔΣ τῆς Ἁγιορείτικης Ἑστίας, ἔχει δὲ διατελέσει Πρόεδρος ἢ μέλος πολλῶν Ἱεροκοινοτικῶν Ἐπιτροπῶν καὶ ἀποτελεῖ ἡ συνεργασία του ἰδιαιτέρα τιμὴ γιὰ τὴν Ἀκαδημία μας.

Ἕτερο μέλος τοῦ ΕΣ εἶναι ἡ κ. Κρυσταλλία Μαντζανᾶ, προϊσταμένη παλαιότερα τῆς 19ης Ἐφορείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων. Ἀπό το 2014 καὶ ἑξῆς ἡ κ. Μαντζανᾶ προΐσταται τῆς Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων Τρικάλων, μὲ χωρική ἁρμοδιότητα τὰ διοικητικά ὅρια τῆς Π.Ε Τρικάλων καὶ ἀντικείμενο τὴν προστασία καὶ διαχείριση τῶν Ἀρχαιοτήτων.

Ὁ κ. Χαράλαμπος Στεργιούλης, ἕνα ἀκόμη ἀξιότιμο μέλος τοῦ ΕΣ, εἶναι Πτυχιοῦχος τοῦ Τμήματος Φιλολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κάτοχος μεταπτυχιακοῦ διπλώματος καὶ Διδάκτωρ τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ὑπηρετεῖ ὡς Φιλόλογος στὸ Ἰδιωτικό Γυμνάσιο - Λύκειο τῶν ἐκπαιδευτηρίων Ν. Μπακογιάννη. Ἐπίσης, ἀπό τὸ 2016 διδάσκει στὸ Διαπανεπιστημιακὸ - Διατμηματικὸ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν τοῦ Παιδαγωγικοῦ Τμήματος τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Εἶναι δὲ Πρόεδρος τῆς Φιλολογικῆς Ἱστορικῆς Ἀρχαιολογικῆς Λαογραφικῆς Ἐταιρείας Θεσσαλίας (Φ.Ι.Α.Λ.Ε.Θ).

Ὁ κ. Βρυζίδης Νικόλαος, τέταρτο μέλος τοῦ ΕΣ, εἶναι πτυχιοῦχος τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Λονδίνου, στὸν τομέα της Ἱστορίας τῆς Τέχνης καὶ Ἀρχαιολογίας. Ἡ Διδακτορική του διατριβή πραγματεύεται τὴν αἰσθητική τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀμφίων ἀπό τὸν 16ο ως τὸν 18ο αἰώνα. Ὑπῆρξε ἀκαδημαϊκός ὑπότροφος, μεταξύ ἄλλων, τῆς Βρετανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Σχολῆς τῶν Ἀθηνῶν καὶ τοῦ Πανεπιστημίου Koç τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ τοῦ ΕΣ εἶναι ὁ ἀρχιμανδρίτης Νήφων Καψάλης, Πρωτοσύγκελλος καὶ ἡγούμενος τῆς μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου, ὁ κ. Γιαρένης Ἡλίας, Λέκτορας Ἱστορίας τῆς Βυζαντινῆς Παιδείας στὸ Τμῆμα Ἱστορίας τοῦ Ἰονίου Πανεπιστημίου. Στὰ ἐρευνητικά του ἐνδιαφέροντα συγκαταλέγονται ζητήματα της Κοινωνικῆς Ἱστορίας κατά τὴν βυζαντινή περίοδο, καθώς και πτυχές της προσλήψεως τοῦ Βυζαντίου στὴν νεώτερη καὶ σύγχρονη ἐποχή. Εἶναι μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορικῆς Ἑταιρείας καὶ τοῦ Κέντρου Μελετῶν Ἰονίου.

Ὁ κ. Πολυβίου Μιλτιάδης ἀρχιτέκτων τοῦ ΑΠΘ, μὲ Δίπλωμα μεταπτυχιακὸ στὴν Βυζαντινὴ Ἀρχαιολογία (Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ) και Διδακτορικὸ ἀπὸ τὴν Ἀρχιτεκτονικὴ Σχολή τοῦ Ἐθνικοῦ Μετσοβείου Πολτεχνείου. Διετέλεσε ὑπάλληλος τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας, ἀσχολούμενος μὲ ἔργα προστασίας μνημείων, κατὰ κύριο λόγο στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ μέλος τῶν ΔΣ τοῦ Κέντρου Διαφυλάξεως τῆς Ἁγιορείτικῆς Κληρονομίας καὶ τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι τὸ βιβλίο του "Τὸ καθολικὸ τῆς Μονῆς Ξηροποτάμου" βραβεύτηκε ἀπό τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν.

Ἡ κ. Παρασκευή Παπαδημητρίου, ἕτερο ἀναπληρωματικὸ μέλος τοῦ ΕΣ, εἶναι ἐκλεγμένο μέλος ΕΔΙΠ τοῦ τμήματος Ποιμαντικῆς και Κοινωνικῆς Θεολογίας της Θεολογικῆς Σχολῆς του ΑΠΘ. Εἶναι κάτοχος Διδακτορικοῦ διπλώματος τῆς ἰδίας Σχολῆς, μὲ εἰδίκευση στὴ Βυζαντινὴ Ἀρχαιολογία καὶ Τέχνη, καὶ ὑποψηφία Μεταδιδακτορική ἐρευνήτρια τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας τοῦ ΑΠΘ. Ἔχει συμμετάσχει σὲ ἐρευνητικά προγράμματα καὶ ἔχει ὑπηρετήσει στὸ Κέντρο Βυζαντινῶν Ἐρευνῶν Θεσσαλονίκης.

Τέλος, ὁ κ. Ζάχος Ἀριστείδης, Μηχανικὸς ἀνακαινίσεως καὶ Ἀποκαταστάσεως κτιρίων μὲ ἐμπειρία στὶς ἀποτυπώσεις βυζαντινῶν Μνημείων ἀποτελεῖ τὸ πέμπτο ἀναπληρωματικὸ μέλος τοῦ ΕΣ.

Ὡς ἐλέχθη, μὲ ἀπόφαση τοῦ ΔΣ, κατόπιν προτάσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Προέδρου, δύναται νὰ ὁρίζεται ἤ νὰ προσλαμβάνεται ὡς Διευθυντὴς τῆς Ἀκαδημίας κληρικός, μοναχός ἤ λαϊκός, πτυχιοῦχος Ἀνωτέρας ἤ Ἀνωτάτης Σχολῆς, με ὀργανωτικές ἱκανότητες καὶ ἐμπειρία ἐπί τῶν σκοπῶν τῆς Ἀκαδημίας.

Κατόπιν λοιπὸν ἀποφάσεως, τοῦ ΔΣ, ὡς Διευθυντὴς τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων ὁρίζεται ὁ κ. Βαφειάδης Κωνσταντῖνος, καθηγητής (ΕΔΙΠ) στὴν Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, Ἐφορος τοῦ Ἱστορικοῦ Ἀρχείου τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Μετεώρου καὶ ἐπιστημονικὸς Συνεργάτης τῆς Ἱερᾶς Ἐπιστασίας Ἁγίου Ὄρους. Ὁ κ. Βαφειάδης ἔχει σπουδάσει Καλὲς τέχνες καὶ Ἱστορία τῆς τέχνης (ΑΣΚΤ Ἀθηνῶν), Ἱστορία καὶ Ἀρχαιολογία (ΕΚΠΑ), Θεολογία (ΑΠΘ) καὶ Κοινωνικὴ Ἀνθρωπολογία (Πάντειο). Κατέχει Μεταπτυχιακὸ δίπλωμα τόσο στὴν Σύγχρονη ὅσο καὶ στηὴ Βυζαντινή τέχνη. Η Διδακτορικὴ του διατριβή ἀφορᾶ στὴν Βυζαντινὴ Ἀρχαιολογία καὶ τέχνη, ἐνῶ ἡ Μεταδιδακτορική του Ἔρευνα εἶναι στὴν Βυζαντινὴ Κωδικολογία. Εἶναι μέλος τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρίας καὶ τῆς Ἑταιρίας Κυπριακῶν Σπουδῶν. Σὺν τούτοις ὁ κ. Βαφειάδης ἔχει συγγράψει ἄνω τῶν δέκα μονογραφιῶν καὶ πλῆθος ἄρθρων, καὶ μάλιστα σχετικῶν μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ τὰ Ἅγια Μετέωρα.

Ἐπισημαίνεται ὅτι ὁ Διευθυντής τῆς Ἀκαδημίας εἶναι ἁρμόδιος γιὰ την ἐκτέλεση τῶν ἀποφάσεων του ΔΣ. Σὺν τούτοις, συντονίζει τὴν λειτουργία καὶ δράση τῆς Ἀκαδημίας, διευθύνει καὶ ἐποπτεύει τὸ ἔργο καὶ τοὺς Ὑπευθύνους ἑκάστου Τομέα.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ

Στὸ πλαίσιο τοῦ ἔργου τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων καταθέτουμε σήμερα διάγραμμα τῆς ἀμέσου καὶ κατὰ προτεραιότητα δράσεώς της. Ἡ δράση τούτη περιλαμβάνει:

1. Σύσταση καὶ λειτουργία Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου (Κειμηλιαρχείου), στὸ ὁποῖο θὰ φιλοξενηθοῦν εἰκόνες καὶ κειμήλια τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως
2. Σύσταση ἑτήσιου (χειμερινοῦ - ἑαρινοῦ) Σεμιναρίου, θεολογικῶν, Λειτουργικῶν, Ἱστορικῶν, Φιλολογικῶν, Ἁγιολογικῶν καὶ Ἀρχαιολογικῶν σπουδῶν γιὰ τὴν (ἐπι)μόρφωση Κλήρου καὶ λαοῦ (ἀλλὰ καὶ φοιτητῶν). Τοῦτο θὰ μποροῦσε (σὲ συνεργασία μὲ Πανεπιστημιακό τμῆμα) νὰ μετατραπεῖ στὸ μέλλον σὲ πρόγραμμα Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμὸ στὴν περιοχὴ τῶν Σταγῶν
3. Σύσταση ἑτησίου διμηνιαίου ἤ τριμηνιαίου Φροντιστηρίου γιὰ τὴν κατάρτιση τῶν Ξεναγῶν, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται στὰ μετεωρικὰ μοναστήρια.
4. Χορήγηση χρηματικῶν Ὑποτροφιῶν σὲ ἀπόρους φοιτητὲς τοῦ Δήμου τῶν Μετεώρων, ἀπὸ τὰ Μοναστήρια τῶν Μετεώρων μέσω τῆς Ἀκαδημίας μας, ἀλλη μία εὐεργεσία τῶν μετεωριτικῶν μονῶν μέσα στὶς ἀλλες ἑκατοντάδες εὐεργεσίες ποὺ πραγματοποιοῦν γιὰ τὴν πόλη καὶ τὸν Δῆμο μας. Ἤδη καταρτίζεται ὁ κανονισμὸς τῶν Ὑποτροφιῶν ἀπὸ τοὺς Νομικοὺς σὲ συνεργασία μὲ τὸ ΕΣ τῆς Ἀκαδημίας, οἱ ὁποῖες θὰ χορηγοῦνται στοὺς φοιτητὲς κάθε χρόνο στὴν ἑορτὴ τοῦ Πολιούχου μας Ἁγίου Βησσαρίωνος.
5. Σύσταση ἑτησίου διμηνιαίου ἤ τριμηνιαίου Φροντιστηρίου γιὰ τὴν λειτουργικὴ καὶ ἱστορικὴ κατάρτιση τῶν Κληρικῶν καὶ κατηχητῶν.
6. Δημιουργία Ἀρχείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (Ψηφιακοῦ καὶ ἔντυπου)
7. Δημιουργία Ἐργαστηρίου Ἐκκλησιαστικῆς ζωγραφικῆς καὶ Μουσικῆς, διετοῦς φοιτήσεως (ἕξι ὡρῶν ἑβδομαδιαίως), σὲ συμφωνία μὲ τὴν τοπικὴ παράδοση. Τὰ πρότυπα γιὰ τὴν ἐκπαίδευση τῶν ὑποψηφίων ἁγιογράφων θὰ ἀντλοῦνται ἀπὸ τὰ μνημεῖα τῆς περιοχῆς
8. Σύνταξη «Παναγίου» Σταγῶν καὶ Μετεώρων, δηλαδὴ ἔντυπο Κατάλογο μὲ τὶς βιογραφίες τῶν Ἁγίων τῆς Μητροπόλεως ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια μέχρι σήμερα
9. Σύσταση ἐπιστημονικοῦ Περιοδικοῦ ὑπὸ τὸν τίτλο «Μετεωρικὰ Ἀνάλεκτα», τὸ ὁποῖο θὰ ἐκδίδεται ἀνὰ διετία. Τὸ περιοδικὸ δύναται νὰ περιέχει τὰ Πρακτικὰ (ἀνὰ διετία) Συμποσίου γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμὸ τῆς περιοχῆς.
10. Δημιουργία Βιβλιοθήκης Μετεωρικῶν Σπουδῶν γιὰ τὴν κατάρτιση μεταπτυχιακῶν φοιτητῶν καὶ ἐρευνητῶν, καὶ
11. Διοργάνωση Διεθνοῦς Συνεδρίου γιὰ τοὺς Σταγοὺς καὶ τὰ Μετέωρα τὸ ἔτος 2022, ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἐπετείου γιὰ τὰ 600 χρόνια ἀπὸ τὴν ὁσιακὴ κοίμηση τοῦ ἁγίου Βασιλέως Ἰωάσαφ Παλαιολόγου, κτίτορος τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου

Ἀγαπητοί μου, Ἔχοντες παρουσιάσει ἐν συντομίᾳ τὴν ἐσωτερικὴ δομὴ ἀλλὰ καὶ τοὺς σκοποὺς τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων, ἐπιζητοῦμε πρωτίστως τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ Δεσπότου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὴν χάριν τῆς Παναγίας Μετεωριτίσσης ἀλλὰ καὶ τὴν μεσιτεία πάντων τῶν μετεωριτῶν Ἁγίων. Ἐπιζητοῦμε δὲ ἐκ δευτέρου τὴν ἀγάπη καὶ εὐδοκία καὶ ἠθικὴ στήριξη πάντων ὑμῶν, κληρικῶν, μοναχῶν καὶ λαϊκῶν. Τοῦτο διὸτι εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ λειτουργία τῆς Ἀκαδημίας θὰ ἐνισχύσει ἐν τέλει τὴν πίστη στὰ ζωηφόρα νάματα τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας, ἐπιφέροντας μεγίστη ὠφέλεια στὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἔθνος μας, ἀλλὰ καὶ θὰ προσφέρει καὶ εἰς τὴν ἔρευνα, τὴν παιδεία καὶ τὴν ἐπιστήμη.

Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Μετεωριτίσσης καὶ πάντων τῶν Ὁσίων τῶν ἐν τοῖς λίθοις τῶν Μετεώρων λαμψάντων, εἴη μετὰ πάντων ἡμῶν !