Ὁ τρίτος κτίτωρ τῆς μονῆς τοῦ Μετεώρου ἡγούμενος Συμεών

Στό πρῶτο ἥμισυ τοῦ 16ου αἰώνα, τό μοναστήρι τοῦ Μετεώρου ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ ὀ­νο­μα­στοῦ ἱ­ε­ρο­μονάχου Συ­με­ών γνωρίζει τήν μεγαλύτερη ἀκμή καί οἰκοδομική δραστηριότητα, μέ γιγαγντιαῖα ἔργα θαυμαστῆς ἀρχιτε­κτονικῆς, γι’ αὐτό καί ὁ Συμεών θεωρεῖται ὁ τρί­τος καί με­γα­λύ­τε­ρος κτί­τωρ.

Ὁ ἠ­πει­ρώ­της αὐ­τός ἡ­γού­με­νος ὑ­πῆρ­ξε μί­α πο­λύ­δρα­στη μορ­φή μέ κοι­νω­νι­κή ἐ­πι­φά­νει­α, πλοῦ­το καί μνη­μει­ώ­δη καί καλ­λο­ποι­ό δρα­στη­ρι­ό­τη­τα, ταυτόχρονα καί μί­α μορ­φή ὑ­ψη­λοῦ κύ­ρους καί ἐ­γνω­σμέ­νης πνευ­μα­τι­κό­τη­τας. Ἐπί τῆς ἡ­γου­με­νί­ας του ἐπι­τεύχθηκε καί παράλληλα ἄν­θη­ση στήν παι­­δεί­α καί τόν ἐ­μπλου­τι­σμό τῆς μο­νῆς μέ χει­ρό­γρα­φους κώδικες καί καλλιτεχνικούς θη­σαυρούς.

Ἔργο τοῦ Συμεών εἶναι τό περίφημο καθολικό (ὁ κυ­ρί­ως να­ός καί ἡ λι­τή) τοῦ Με­τε­ώ­ρου (1545), τοῦ ὁποίου προσετέθη ὡς συνέχεια στόν προϋπάρξαντα μικρό ναό, κτίσμα τῶν ἁγίων Ἀθανασίου καί Ἰωάσαφ.

Καλλιεργημένος στήν ἀρχιτεκτονική καί ἁγιογραφία ἀπό τήν παραμονή του στά ἀρχοντομονάστηρα τῆς Νήσου τῶν Ἰωαννίνων καλεῖ πρός ἱστόρηση τοῦ ναοῦ τόν με­γά­λο ἁ­γι­ο­γρά­φο Τζώρ­τζη  (1552). Τό ἁγιογραφικό πρόγραμμα τοῦ ναοῦ  μέ τίς πολυπρόσωπες συνθέσεις ἀποτελεῖ πρότυπο ἱστορήσεως βυζαντινοῦ τύπου ναοῦ. Ἡ ἁ­γι­ο­γρά­φη­ση ἔ­χει προσ­δώ­σει με­γά­λη ἱ­ε­ρο­πρέ­πει­α στόν να­ό τῆς Με­τα­μορ­φώ­σε­ως καί εἶ­ναι ἀπό τά λαμπρότερα μνημεῖα τῆς κρη­τι­κῆς τε­χνο­τρο­πί­ας. Μνημειῶδες ἐπίσης ἔργο του εἶναι ἡ με­γα­λο­πρε­πής καί εὐ­με­γέ­θης Τρά­πε­ζα τῶν πα­τέ­ρων (1557), ἡ ὁποία καί σήμερα προκαλεῖ θαυμασμό καί ἀρχιτεκτονικό ἐνδιαφέρον.

Τά δύο αὐτά ἔργα ἀπαιτοῦσαν ὑπέρογκες οἰκονομικές δαπάνες, τίς ὁποῖες διέθεσε ἐξ ἰδίων προφανῶς ὁ δρα­στή­ρι­ος ἡ­γού­με­νος. Γιά τόν λόγο αὐτό κατατάσσεται καί ὁ Συμεών στίς με­γά­λες κτι­το­ρι­κές μορ­φές τοῦ Με­τε­ώ­ρου.

Στήν περιγραφή τῆς κοιμήσεως τοῦ ὁ­σί­ου Θε­ο­φά­νους τοῦ Βαρλααμίτου, τῆς γενομένης κατά τήν 17η Μα­ΐ­ου 1544, παρευρέθη «ὁ ὁ­σι­ώ­τα­τος κα­θη­γού­με­νος τῆς σε­βα­σμί­ας μο­νῆς τοῦ Με­τε­ώ­ρου σὺν τῇ γε­ρου­σί­ᾳ αὐ­τοῦ πά­σῃ, καὶ με­τὰ πάν­των τῶν λο­γά­δων τῆς Σκή­τε­ως ἱ­ε­ρο­μο­νά­χων καὶ μο­να­χῶν καὶ πνευ­μα­τι­κῶν πα­τέ­ρων καὶ ἀ­δελ­φῶν». Ὁ ἀναφερόμενος ὡς καθηγούμενος ταυτίζεται χρονικά μέ τόν τρίτο κτίτορα ὅσιο Συμεών.

Στά 1543/44 συντάσσει τήν δι­α­θή­κη του ὁ ὁ ἅ­γι­ος Νι­κά­νωρ (1491-†1549), κτί­το­ρας τῆς μο­νῆς Με­τα­μορ­φώ­σε­ως τοῦ Σω­τῆ­ρος Ζά­βορ­δας τοῦ Καλ­λι­στρά­του Ὄ­ρους Γρε­βε­νῶν. Στό θέμα ἐκλογῆς τοῦ ἡγουμένου ἔχοντας γνωρίσει προσωπικά τήν ἁγιότηττα τῶν κτιτόρων, τόσο τοῦ ὁσίου Θεοφάνους τῆς μονῆς Βαρλαάμ, ὅσο καί τοῦ ὁσίου Συμεών, ἐντέλλεται με­τά τήν κοί­μη­σή του, ἐάν δέν εὑρεθεῖ κατάλληλος γιά ἡγούμενος ἀπό τήν οἰκεία μονή, τότε ἄς ἀ­να­ζη­τή­σουν γιά ἡ­γού­με­νο πρόσωπο ἄξιο ἀπό τίς ἐν λόγῳ μονές.

 

Πηγή: Θε­ο­τε­κνησ Μο­να­χησ, Πέ­τρι­νο Δά­σος, ­ε­ρά Μοναστήρι­α, τ. Γ΄, (Ἱερά Μονή Μετεώρου καί Ἱερά μονή Βαρλαάμ). Ὑπό ἔκδοση.

 

*  *  *

 

Ἀπολυτίκιον Ἁγίων Κτιτόρων τοῦ Μετεώρου.

῏Η­χος Γ´. Θείας πίστεως.

[Θεοτέκνης Μοναχῆς Ἁγιοστεφανιτίσσης]

 

Θεία χάριτι πεπυρσευμένοι, εἰς Μετέωρον ἤρθητε πέτραν, καὶ ναὸν τοῦ Σωτῆρος ἠγείρατε, σὺν Ἰωάσαφ, σεπτὲ Ἀθανάσιε, καὶ Συμεὼν δομητόρων ἡ εὔκλεια. Ὅθεν ἅπαντας τοὺς πίστει Ὑμῖν προστρέχοντας, ἐκσώζοιτε κινδύνων τε καί θλίψεων.